Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Przedmiotitezabadań
13
nniezwiązanyzmoralnościąi[ł]zastąpiony[superseded]przez
NowePrzymierze”
11
.Pasternackkonkluduje:nniestety,Kantnie
potrafiłuwolnićsięodtychzakorzenionychpostawichoćmiał
żydowskichstudentówiznajomych[ł],niewyperswadowali
muoniutrwalonejchrześcijańskiejkoncepcjijudaizmu”
12
.Nic
podobnego:zamiastbezwiedniepowielaćnutrwalonąchrześcijańską
koncepcjęjudaizmu”,Kantobalatradycyjnie,wtymnsupersesjo-
nistycznie”,rozumianyzwiązekbiblijnegojudaizmuiEwangelii,
składającysięnahistorycznieukonstytuowanątożsamośćchrze-
ścijaństwawogóle,akatolicyzmuwszczególności.Udajemusię
dokładnieto,czegoodmawiamuPasternack-nprzezwycięża”
tradycyjnychrześcijańskipoglądnajudaizmjakopoczątkowyetap
historiiświętej,leczbynajmniejniepoto,abyukazaćjudaizm
wjegoautonomii
13
,leczwceluusunięciajegonheteronomicznego”
oddziaływanianachrześcijaństwo.
Niniejszapracawskazujewięcnaszczególnemiejsce
Kantawhistoriiniemieckiegoantyjudaizmuiantysemityzmu.
Matościsłyzwiązekzargumentacją(którąprzedstawiępokrótce
wzakończeniupracy)narzeczsproblematyzowaniaobiegowego
twierdzeniaoodpowiedzialnościteologiizastępstwazaHolokaust.
Tonieteologiazastępstwa(zwanateżsupersesjonizmem),leczjej
świadomezaprzeczenie,najpierwprzezKanta,apotemFriedricha
SchleiermacheraiAdolfavonHarnacka,przygotowałoideologię
teologicznąbezpośredniopoprzedzającąitowarzyszącąZagładzie.
(PrzyczympierwszeństwoKantaograniczasiędohistoriiwspół-
czesnej,boMarcjonjużwIIw.naszejerynegowałjednośćjuda-
izmuichrześcijaństwawimięchrześcijaństwa).
Kantowskatezaobrakujakiegokolwieknistotnegozwiązku”
inpojęciowejjedności”międzyjudaizmemachrześcijaństwem
11
L.Pasternack,KantonReligionwithintheBoundariesofMereReason,
London2014,s.197.
12Tamże,s.198.
13CośtakiegozdajesięsugerowaćvonSheliha(por.tenże,KantsDeutung
vonJudentumundIslamł,s.163).
