Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
InteligencjawPolsceiwRosji
17
wyróżnieniakilkupodtypówkapitałukulturowego,któremogąbyćuży-
tecznympunktemodniesieniadoreinterpretacjiteoriiBourdieuzpunktu
widzeniarzeczywistościpolskiejirosyjskiej.Zwracająoneuwagęnafor-
mykapitałukulturowegozbliżonedokapitałuspołecznegoorazproblem
władzysymbolicznej,ojakiejmożnamówićwprzypadkuposzczególnych
frakcjielitkapitałukulturowego,naczelezinteligencjąorazśrodowiskiem
elitopozycyjnych.Analizawybranychwątkówdyskursunatematwspół-
czesnejroliinteligencjiprzeprowadzonawrozdzialeIIorazanalizabadań
ankietowychstudentówuczelnimoskiewskichiwarszawskich,zaprezen-
towanawrozdzialeIII,służyćbędziewięcegzemplifikacjiwyróżnionych
wrozdzialeIkategorii.Połączenieanalizyilościowejijakościowejjest
próbąnawiązaniadometodbadawczychsamegoBourdieu,któryodwo-
ływałsiędonichnp.wDystynkcji(Bourdieu,2006),oraznawiązaniem
dowcześniejszychbadańwarszawskichstudentów,prowadzonychprzez
StefanaNowakaijegowspółpracowników(Nowak,1990).Jednocześnie
pokazanezostanie,jakwielowymiarowycharakterkapitałukulturowego
wobuprzypadkachrozpatrywanymożebyćjakoelementniejednoznacz-
nościprocesumodernizacjiwPolsceiwRosji.Pracęzamykazapowiedzia-
napróbareinterpretacjiteoriiBourdieuwukładziecentroperyferyjnym.
2.Kapitałkulturowy:pojęcieijegozakresteoretyczny
Głównymzałożeniemniniejszejksiążkijest—jakwspomniano
—krytycznaanalizairozbudowakoncepcjikapitałówPierre’aBourdieu
(1986),awszczególnościkoncepcjikapitałukulturowego,próbajejkon-
tekstualizacjiwodniesieniudouwarunkowańpolskichirosyjskich.Przy-
pomnijmy,żeideaBourdieuopierasięnazastosowaniumetafory,czyteż
poprostupojęciakapitału,doopisucałościświataspołecznego.Bourdieu
uznał,żerelacjeinierównościspołeczneopisaćmożnazapomocąsystemu
kapitałów,wktórymopróczklasycznegokapitałuekonomicznegoposłu-
gujesięonanalogicznymipojęciamikapitałuspołecznegoorazkapitału
kulturowego.SamkapitałzdefiniowałonjakoDzakumulowanąpracę(wjej
materialnejformielubwjej«uprzedmiotowionej»,wcielonejwcośformie),
któraoilezostanieprzywłaszczonanaprywatnej,tzn.wyłącznejbazie
przezjakąśosobęlubgrupęosób,umożliwiaimzawłaszczanieenergii
społecznejwformieuprzedmiotowionejlubżywejpracy”(Bourdieu,1986,
117).CraigCalhoun(1995)uogólniłtędefinicjękapitału,sugerując,że
wtakimujęciustrukturyspołecznemożnarozpatrywaćjakozakumu-
lowanąhistorię.DefinicjikapitałukulturowegoBourdieunigdydokoń-
caniesprecyzował,podobniejakwieluzużywanychprzezsiebiepojęć.
Oznaczeniutegoterminuwkoncepcjiautora—jaktwierdząnp.Kurz-
maniOwens(2002)—wnioskowaćmożemyjedyniepośrednio,analizując,
jakBourdieugowykorzystuje.Porazpierwszy,wsposóbsystematyczny,
pojęciekapitałukulturowegopojawiłosięwpracachBourdieuwzwiązku
z
analizą
systemu
edukacyjnego
współczesnej
Francji
(Bourdieu
