Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Kapitałkulturowy
Kończącterozważania,podkreślićmożnajeszczeraz,żepoczynio-
netu,wśladzaSzelényim,rozróżnienieniemacharakterucałkowitego,
wzajemnegowykluczaniasięposzczególnychtypówkapitału.Chodzitu
raczejoprzewagę,jakąmająwróżnychsytuacjachiokresach.Wrze-
czywistychsystemachspołecznychwszystkietypukapitałuzawsze,choć
wrożnychproporcjach,współistniejąinawetnajbardziejradykalerefor-
myspołeczneniewstaniewyeliminowaćzżyciaspołecznegożadnego
znich,niezależnieodtego,czymamydoczynieniazespołeczeństwami,
którezakwalifikowaćmożnajakoprzednowoczesne,nowoczesne,komu-
nistyczneczyteżkapitalistyczne.Zmieniająsięnatomiastrelacjemiędzy
typamikapitałówionewłaśnie,hierarchiekapitałów,ichzasadywymia-
ny,mogąbyćuważanezawłaściwecechycharakterystycznedlaposzcze-
gólnychspołeczeństwczyspołeczności.Jednocześniewartopodkreślić,że
opisanytuschematodniesieniatrzechtypówkapitałudopodziałunaspo-
łeczeństwaprzednowoczesneinowoczesnemacharakteridealny.Przed-
stawiononanimmodeloweukładyzależnościmiędzykapitałamiopiera-
jącymisięnaskrajnychprzeciwstawieniach,októrychniemożnamówić
wprzypadkurealnychspołeczeństw,gdziemamydoczynienianajwyżej
zróżnymisiłamiposzczególnychtypówkapitału.JakuważaJózsefBöröcz
(2000),niemożnanawetwykluczyć,żemodeletegotypuraczejopisem
sposobu,wjakipostrzegająsięsamespołeczeństwa(wszczególnościich
elityintelektualne),niżtego,jakieonenaprawdę.Byłybytowięcidealne
wizerunki,dojakichaspirująposzczególnekrajeiichelity,anierzeczywi-
styukładstosunkówspołecznych.Böröczzwracauwagę,żenieformalne
układywróżnychformach,awięcniezinstytucjonalizowaneformykapi-
tałuspołecznego,nieodłącznymelementemwszystkichspołeczeństw:
odperyferyjnychpocentralne,odprzednowoczesnychpoponowoczesne,
iodgrywajądużąrolęnawszystkichszczeblachhierarchiispołecznej.To
jednakwrozwiniętychspołeczeństwachzachodnichprzyjmujesięobraz
idealnejformalizacjistosunkówmiędzyludzkichjakooficjalnymodelobo-
wiązującywichopisie.Rzeczywistarolastosunkównieformalnychjest
natomiastbardzoczęstomarginalizowanaczyuznawanazaelementsta-
nowiącyraczejwyjątekniżregułę.Jednocześnietewłaśnienieformalne
regułyżyciaspołecznegoprzezzachodnienaukispołeczneuznawana
zadominującewspołeczeństwachperyferyjnychitonanichskupiasię
uwagabadaczy,prowadząc,jaksugerujeBöröcz,dopowstaniamechani-
zmusamospełniającejsięprzepowiedni.
4.Koncepcjezastosowaniateoriikapitałukulturowe-
goIvanaSzelényiegoijegowspółpracowników
Ponieważzdefiniowanybardzoogólniekapitałkulturowy,podob-
niejakkapitałspołeczny,jestnieodłącznymskładnikiemkażdegosyste-
muspołecznego,kluczowymelementemmodeliużywającychteoriika-
pitałówBourdieudoopisuróżnicpomiędzyodmienniefunkcjonującymi