Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KapitałspołecznywsieciwspółpracytransgranicznejBiałejPodlaskiejiBrześcia
Podrugie,obserwacjeidoświadczeniaostatnichkilkunastulatpokazu-
ją,żezwiększenieefektywnościgospodarowaniapodmiotów(firm,ban-
ków,państw,regionów,miastiinnych)niemożemiećmiejscabezzaufania,
wartości,norm,siecipowiązań,kontaktów,przepływówinformacji,osób,
wiedzy,azatemtego,cookreślasięmianemkapitałuspołecznego.ΠKapi-
tałten,reprezentującrelacjemiędzyludzkie,stajesięnośnikiemrealnych
wartościekonomicznychwpływającychnaskutecznośćiefektywnośćpod-
miotówgospodarujących”4.Wskutektegoprowadzidoredukcjikosztów,
ułatwiapomnażaniekorzyści,podejmowanierozbudowanych,skompliko-
wanychdziałań,którychnieudałobysięzrealizowaćindywidualnie,scala
współpracującepodmioty,tworząctymsamymfundamentdodalszychza-
dań,dokooperacji,czypriorytetowejwostatnimczasiekoopetycji.
Potrzecie,kluczowemiejscewstrukturzeWspólnotyEuropejskiejzajmu-
jątransnarodowesieciterytorialnebudowanenahoryzontalnychrelacjach
współpracypomiędzysubpaństwowymijednostkamiterytorialnymi,zco
najmniejdwóchpaństw5.Tradycyjnypunktwidzeniagranicyulegatrans-
formacjinaskutekobecnościpozapaństwowychaktorówfunkcjonujących
wpoprzekgranicyiponadnimi,rozwojunowoczesnychtechnologii,które
zmieniłydotychczasowerozumienieczasuiprzestrzeni.Rosnącamobil-
nośćosób,mnożącesięprzepływyinformacji,wiedzyikapitałuskurczyły
dystansprzestrzennyiczasowy,zredefiniowałyfunkcjeiznaczeniegranic.
JakpodkreślaGrzegorzBabińskiΠPojęciapograniczazrobiłowostatnich
kilkunastulatachwyraźnąkarierę”6.Obecnie,choćrozumieniepogranicza
niestraciłoswojejaktualnościtownastępstwieglobalizacjioraznasila-
jącejsięprzenikalnościgranicupatrujesiękluczowedeterminantyprze-
obrażeńwspółczesnychobszarówprzygranicznych.Cowięcej,uzupełniają
onefunkcjecentrów,Πtworzyłysiętam,gdziecentrumniebyłojużwstanie
dalejsięgać,bądźzewzględunaswojąograniczonąekspansywność,bądź
dlatego,żenapotkałograniceoddziaływaniainnegocentrum”7.Aktualnie
pograniczastopniowostająsięmiejscemprzejściaiprzenikaniaróżnych
centrów,acozatymidzieosób,kultur,wiedzyiinnych.G.Babińskizwra-
cauwagę,żeΠzmieniasiędośćistotniewymiarkulturowywspółczesnych
pograniczy.Typowadlastarychobszarówdominacjakulturowacentrum
iwertykalizacjarelacjikulturowychustępujemiejscabardziejhoryzontal-
nym,symetrycznym,byćmożenawetwpewnychaspektachpartnerskim
4
M.Gajowiak,Kapitałspołeczny.PrzypadekPolski,PolskieWydawnictwoEkonomiczne,Warszawa
2012,s.7.
5
Zob.H.Dumała,TransnarodowesieciterytorialnewEuropie,WydawnictwoUMCS,Lublin2012,s.18.
6
G.Babiński,Przemianypograniczynarodowychikulturowych-propozycjetypologii,[w:]R.
Stemplowski,A.Żelazo(red.),PolskiepograniczaapolitykazagranicznauproguXXIwieku.Raporty,
PolskiInstytutSprawMiędzynarodowych,Warszawa2002,s.13.
7
Tamże,s.15.
10
