Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Postczykarnawał-wkręguwartości
absolutnychiutylitarnych
Analizującaksjosferę,wktórejżyliśmy,żyjemyiżyćbędziemyjakojednostki,
niewątpliwiemożnawskazaćkilkadziedzinwartości,coprawdazmieniają-
cychsię,aleniezmiennienamtowarzyszących.Możliwejestwskazaniecałego
szereguwartościodrealizacji,odktórychzależynietylkonaszbytfizyczny,
aleprzedewszystkimpełniarozwojuduchowego.Zbiórowychwartościjest
mniejwięcejzbioremzamkniętym,alenaprzestrzenidziejówrazjedne,raz
innezyskiwałystatuswartościdominujących,wartoścideterminującychżycie
nietylkoposzczególnychjednostek,alerównieżcałychspołeczeństw.
Przyjmuję,żeświatwartościrozpadasięnadwaodrębneświaty:Dwartości
absolutnych”czywniecozłagodzonejformieDwartościbezwzględnych”iDwar-
tościutylitarnych”zistotyswejwzględnych.Stawiającsobiezacelm.in.zbada-
nie,wjakisposóbwświeciekonsumpcjidochodzidoprzewartościowaniapod-
stawowychwartości,wtymoczywiściewartościabsolutnych,niezbędnejest
niecodokładniejszedookreślenie,coprzeztegorodzajuwartościrozumiem.
Poplatońskupojmowanepiękno,dobro,mądrośćwyznaczały,aidodziś
wjakiejśmierzewyznaczająkierunkidziałańaksjologicznychczłowieka.Sąto
tewartości,doktórychnajchętniejodwołująsięzarównocorazmniejliczni
zwolennicyabsolutyzmuaksjologicznego,jakijegoprzeciwnicy.Wdziejach
aksjologiiowewartościrozumianorozmaicie,atojakobytyautonomiczne
niezależneodrzeczywistościpoznawanejzmysłowo,atojakowartoścista-
nowiącem.in.istotęBoga-Absolutu,atowartościutożsamianezbytem,czy
wreszcie-jakzauważaWładysławStróżewski-wartości,któreD[ł]sąjedy-
nietworemludzkiegoumysłu,wszczególnościzaśpewnegorodzajuabstrak-
cją,nadbudowanąniejakonadokreślonymiwartościamiszczegółowymi”1.
Koncentrującsięwswoichanalizachwyłącznienaświecikonsumpcji,siłą
rzeczyniebędęsięinteresowałwartościamiwtrzechpierwszychrozumie-
niach.Perspektywametafizycznapozostajepozasferąmojegozainteresowania.
1W
.Stróżewski,Istnienieiwartość,Kraków1981,s.13.
