Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Postczykarnawał-wkręguwartościabsolutnychiutylitarnych
29
Wściekłośćwzrosłajeszczeprzezświadomośćbezsiły,podniosłemnogęiza-
cząłemtupaćgwałtownie.Próbowałemróżności,byprzyjśćdosiebie,zaci-
skałemzęby,marszczyłemczoło,przewracałemoczymai...wkońcupomogło
jakoś.Rozjaśniłomisięwgłowie,zrozumiałem,żezaczynamkonać”25.
Chociażprzywołanyprzykładjestprzykłademliterackim,touświadamia
dramatyzmiwagębrakuzaspokojeniapotrzebygłodu.Gdybyśmyjednakna
podstawietegoskrajnegoinaszczęściewyjątkowegoprzykładupróbowa-
liuogólnićiprzedstawićobrazsytuacjikrytycznejjakotypowejiponadto
gdybyśmyzmierzalidopoznawaniaimierzeniacelówipragnieńczłowieka
wyłącznieopierającsięnajegozachowaniuwsytuacjiskrajnejdeprywacjifi-
zjologicznej,napewnonaszosądniebyłbywpełniobiektywny.Organizm
doprowadzonydoskrajnegogłodubądźpragnieniakoncentrujesięoczywiście
niemalwyłącznienazaspokojeniutychpotrzeb.Takieekstremalnesytuacje
jednocześniesprzyjajązaciemnieniuwyższychmotywacjiiwytworzeniuso-
bieniedokońcaprawdziwegopoglądunaludzkiemożliwościinaturę.DJest
niewątpliwieprawdą,żeludzieżyjąsamymchlebem-gdyniemachleba.Ale
jakiesąichpragnienia,gdychlebajestpoddostatkiemigdyichżołądkisąza-
wszepełne?”26.ZgodniezkoncepcjąhierarchiipotrzebMaslowanatychmiast
powinnypojawićsięnastępnewyższepotrzeby,którezaczynajądominować
worganizmie.
OczywiścietakiedoznaniajaknarratoraGłoduwświeciekonsumpcjisą
praktycznienieobecne.Potrzebywiscerogennewtymświeciesązaspokojone
napoziomiewpełnisatysfakcjonującym,zatemwskazywanienawartościjako
efektichzaspokojenianiemawzasadziewiększegosensu.Toniewartości
witalnewiscerogennestanowiąpodstawę,naktórejfundowanyjestcałyświat
konsumpcji.Onesąprzyjmowanejakocośoczywistego,cośbezczegonieby-
łobymożliwebycieludzkiejjednostki,aleconiedokońcajestuświadamiane.
Niejednokrotniemożezdarzyćsiętak,żepozaspokojeniupotrzebwiscero-
gennychpojawiasięwyrastającaznichpotrzebadoznawaniaprzyjemności,
atymsamymwartościprzyjemnościowej.Mamtutajnamyśliniekiedywręcz
rytualnepochłanianiepokarmów,przyczymXXI-wiecznajednostka-konsu-
mentwydajesięubogim,pozbawionymwyobraźnikrewnymstarożytnych
Rzymian.Jakopotwierdzeniemożesłużyćopisucztyrzymskiej,zamieszczo-
nywŻyciucodziennymwRzymiewokresierozkwitucesarstwaJérômeCarcopino:
DObiadtakiskładałsięconajmniejzsiedmiudań[...]:przekąski-gustatio,
trzechdańpierwszych,dwóchpieczeniideseru,czylisecundaemensae”.Jako
przekąskępodawanoD[...]popielicepolanemiodemiposypanemakiem;na
srebrnymruszciedymiłygorącekiełbasy,aponiżej,imitującwęgiel,leżały
25K.Hamsun,Głód,Poznań1974,s.91,114-115,154.
26A.Maslow,Motywacjaiosobowość,wyd.cyt.,s.65.
