Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Genezairozwójkartografiitematycznej
15
możliwośćdrukowaniamapkolorowych(chromolitografia1837,
offset1875),dziękiktórymstałosięmożliwezastosowanienowych
metodprezentacjikartograficznej,awkonsekwencjizróżnicowa-
niezakresutreścimaptematycznych.
PierwszapołowaXIXw.byłaokresemgwałtownegorozwoju
maptematycznych,zwłaszczaprzyrodniczych,aletakżeludnościo-
wych.OkrestenA.H.Robinson(1955,1982)nazwałzłotymwie-
kiemkartografiitematycznej0Szczególneznaczeniedlarozwo-
jukartografiitematycznejmiałwzrostzainteresowanianaukami
społecznymi,zajmującymisiębadaniemcech,równieżliczbowych,
gwałtownierosnącejpopulacjiludzkiej.Ztymzainteresowaniem
geografiąspołecznąwiązałsięrozwójstatystykiiprobabilistyki.
wielkimosiągnięciembyłom.in.wprowadzeniewlatachtrzydzies-
tychXIXw.przezA0Queteletapojęciaśredniegostatystyczne-
goczłowieka(averageman)2.
wwiększościpaństweuropejskichzapoczątkowanowówczas
regularnespisyludności,powstałykrajowebiurastatystyczne.Dane
spisowestałysięjednymzgłównychprzedmiotówzainteresowania
kartografiitematycznej,coprzyczyniłosiędopowstanianowejgru-
pymapstatystycznych,awrazznimimetodprezentacjiiprzetwa-
rzaniadanych.PierwszymzbioremtegorodzajumapbyłAdmini.
strativ.statistischerAtlasvomPreussischenStaatezlat1827–1828.
Nowezagadnieniawymagałynowychsposobówprezentacji,
toteżwIpołowieXIXw.nastąpiłrozwójmetodkartograficznych,
którestosowanedodzisiaj.Szczególnąrolęodegrałytuprace
C0Dupina,A0M0Guerry’ego,Ch0J0MinardaiE0Levasseura
weFrancjiorazG0Scrope’aiH0D0HarnessawAngliiiIrlandii.
Jesttotakżeokres,wktórympojawiająsiępierwszeatlasy
tematyczne,np.atlasC0Ritteraz1806r.,jakteżpierwszyna
świecietematycznyfizycznogeograficznyatlasświataH0Berghau-
sa,opracowanywewspółpracyzwielomawybitnymiprzyrodni-
kamitegookresu,m.in.A0Humboldtem3,należącyniewątpliwie
donajwiększychosiągnięćkartografiitematycznejXIXw.Podobny
Złotywiek
2Terminu„statystyka”,wywodzącegosięodsłowa„state”(państwo),użyłpo
razpierwszyw1787r.E.Zimmermann.
3AlexandervonHumboldtplanowałnapisaćkompleksowedziełopoświęcone
geografiifizycznej(Kosmos)iuważał,żetakiemudziełupowinientowarzyszyćatlas
zjawiskprzyrodniczych.w1827r.zwróciłsięztympomysłemdoHeinrichaBerg-
hausa,jednegoznajlepszychówczesnychkartografóweuropejskich.Powielupery-
petiachpierwsze,pojedynczetabliceatlasoweukazałysięw1837r.Pierwszewydanie
podzielononadwatomy,któreopublikowanow1845i1848r.