Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
serdeczneirozumnewzruszenieiużaleniesięnadnędząludz-
ką,połączonealbozdobrąwolą,albouczynkiemdoporatowa-
niagotoweizarazdzielne34.
Właśnietakrozumianemiłosierdziepodlegaćbędzieanalizie.
Trzebapamiętać,żeinteresującenastekstykazaniami.Problema-
tykąbadaniakazaństaropolskichzająłsięMirosławKorolko35.Jakpod-
kreśla,kazanie
należyzeswejgatunkowejistotydoliteraturyiteologii,podlega
więczarównoocenieestetycznej,jakidoktrynalnej.Należyprzy
tymzaznaczyć,żejestrzecząniemożliwąwytyczenieliniiod-
dzielającejstrefęliteracką[ł]kazaniaodsferydoktrynalnej[ł]
bowiemobietedziedzinywzajemniesięzazębiają,warunkują36.
Stądmetodologicznypostulatuwzględnieniaobuaspektówkazania,
takprzezhistorykaliteratury,jakhistorykateologii.Czymgrozipo-
znanieliterackiegoaspektukazania,widaćjawnie,zdaniemKorolki,na
przykładzieinterpretacjiKazańsejmowychPiotraSkargi.Historycymy-
ślipolitycznejuznająKazaniazatraktatpolityczny,zatekstprogramo-
wyregalistów,atymczasem
IgnacyChrzanowskiiinnibadaczewielokrotnieudowadniali,
żedziełoSkargijesttekstempropagandowym,tendencyjnym
zeswejistotygatunkowej,niepodlegającyminterpretacjiliteral-
nejwswychgłównychintencjachicelachpisarskich37.
Korolkozwracauwagę,żezretoryzowaniekazaniamaszczególny
charakter,ponieważjestonowygłaszane,azatemistotnąrolęodgrywa
34P.Skarga:Kazaniaomiłosierdziu.W:Idem:Kazaniaprzygodnezinemidrob-
niejszemipracamioróżnychrzeczachwszelakimstanomnależących.Kraków1610,
s.115.
35M.Korolko:Międzyretorykąateologią.Okunszcieestetycznymstaropolskich
kazań(rekonesans).W:Prozapolskawkręgureligijnychinspiracji.Red.M.Jasińska-
-Wojtkowska,K.Dybciak.Lublin1993,s.41-71.
36Ibidem,s.41.
37Ibidem,s.45.