Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Cnotamiłosierdzia
dzającdalszerozważania,zauważmy,żekiedyPiotrSkargawinnym
miejscumówił,niżsprawiedliwośćjestfundamentemmiłosierdzia,któ-
rejgdzieniemasz,cnotamiłosierdziabyćniemoże”3,takżeznajdował
oparciewmyśliśw.Augustyna.Kaznodziejajednaktraktowałrozum-
ność-azatemirespektowaniesprawiedliwości-jakoelementkonsty-
tutywnymiłosierdzia.Wydajesię,żetoprzesunięcieakcentówmożebyć
refleksemśw.Tomaszakoncepcjimiłosierdzia,zgodniezktórąjestono
appetitusintellectualis-poruszeniemumysłu,któremumożesięnie
podobać,żektościerpibrak-izawiadujenaszymiuczuciami4.Sądzić
więcwypada,żepochodzenietejdefinicjizostałoustalone.
StanisławSapińskistarałsięwykazać,żeKazaniananiedzieleiświę-
taPiotraSkargisązależnetreściowoodPromptuariumcatholicum
iPromptuariummoraleTomasaStapletonaorazsłynnychKontrowersji
RobertaBellarmina.ZależnośćoddziełStapletonajestwróżnychkaza-
niachrozmaita-niektórezkazańsącałkowicieodobuźródełniezawis-
łe,leczsąteżtakie,którezachowująnawettensamukładtreści,coich
pierwowzór.ZależnośćodKontrowersjiBellarminainnymacharakter.
Skargamiałznichczerpaćprzedewszystkimodnośnikipatrystyczne
lubszukaćpotrzebnychmurozstrzygnięćzteologiidogmatycznej.
Skarga,ilekroćzwracałsiękuniemuiotwierałposzczególne
traktatyjegodzieła,musiałnaprzódjużmiećwumyślepomysł
naukiizgóryjużwiedzieć,oczemchcemówićiczegochce
szukać5.
Wydajesięjednak,żepogląd,żekaznodziejaodnośnikipatrystyczne
czerpałgłównieodBellarmina,jesttrudnydoutrzymania.Wczasach
Skargipopularnościącieszyłysiękateny,czyliwypisyzojcówKościo-
ła,wydawanoteżdziełaniektórychznich.Równiedobrzewięcmógł
korzystaćwłaśnieznich.Badanianiniejszeniebędąsięjednakkoncen-
trowaćnazagadnieniu,którekazaniaiwjakisposóbodwspomnianych
autorówzależą,choćniektóreszczegółoweustaleniaSapińskiegozo-
3P.Skarga:Kazaniaomiłosierdziuł,s.129.
4Por.Św.TomaszzAkwinu:Summatheologica,II-IIq.30.
5S.Sapiński:BadaniaźródłowenadkazaniaminiedzielnemiiświątecznemiSkargi.
Kraków1924,s.232.
