Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wysnuciagłównychwniosków:flJakwynikazprzedstawionegoprzeglądu
formacjicharakteryzującychsiętzw.przyrostkamiinstrumentalnymi,wję-
zykupolskimbrakformantu,którytworzyłbytylkonazwynarzędzi.Wa-
chlarzfunkcjiderywatówutworzonychprzezteprzyrostkijestbardzosze-
roki–mogąonebyćelementemformalnymprawiewszystkichkategorii
słowotwórczych.Istniejąjednakprzyrostki,któremająszczególnązdolność
obsługiwaniakategoriinomeninstrumenti”
43
.
Wtymmiejscubadaczkarozważazagadnienieinstrumentalnościafiksów
–naczymowozjawiskomiałobypolegaćiwjakimstopniuustaleniazwią-
zanezanaliząmateriałupochodzącegozeSłownikaW.Doroszewskiegopo-
krywająsięzdotychczasowąpraktyką.Oinstrumentalnościformantówde-
cydujądwaczynniki:1)flŁączliwośćdanegoprzyrostkazpewnymtypem
semantycznympodstawsłowotwórczych.Abydanyprzyrostekmógłwdu-
żymprocencietworzyćnazwynarzędzi,musimiećtendencjędołączeniasię
ztakimtypempodstawsłowotwórczych,któregosemantycznewłaściwości
umożliwiająwyróżnieniewprocesieuniwerbizacjiargumentuInstr–musi
miećzdolnośćłączeniasięzczasownikamiimplikującymiargumentinstru-
mentalny”
44
;2)drugiczynnikwiążesięzrozkładempozycjiargumento-
wychdanegoczasownika:flCzasownikiimplikująceInstrjednocześniewią-
żąargumentywroliWyk,PtiewentualnieSubiRes(Wyk–wykonawca
czynności,Pt–patiens,Sub–substancja,Res–wytwórczynności–M.K.).
Instrumentalnyjesttenprzyrostek,którynajczęściejwyróżniaspośródwielu
możliwychwłaśnieargumentinstrumentalny”
45
.
Wkolejnymrozdzialebadaczkaanalizujefunkcjeformacjiderywowanych
odczasownikówodrzeczownikowych–poświęcaimosobnyrozdziałze
względunaichspecyficzneukształtowanie,jeślichodziorelacjęmiędzyich
strukturąsłowotwórcząaimplikowanymiprzeznietypamiargumentów.
Najważniejszazdajesięrolakompetencjijęzykowejużytkownikapolsz-
czyzny,badaczastosunkówmotywacyjnychwobrębieomawianejklasy:
flAnalizaderywatówpodkątemsemantykiczasownikówfundującychwy-
kazała,żeznajomośćznaczeniaczasownikawistotnysposóbułatwiadeko-
dowanieformacjisłowotwórczejprzez:a)ukazywanie,jakąfunkcję(czy
funkcje)możemiećderywat,b)wykluczeniepewnychfunkcjiargumen-
tów”
46
.Autorkaprzedstawiateżwarunkikonieczneorazfakultatywne,wpi-
1111111
43
K.Kleszczowa,Ograniczeniasemantyczne…,s.102.
44
Ibidem.
45
Ibidem,s.104.
46
Ibidem,s.127.
19
