Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sanewwartośćczasownikówmotywującychnazwyinstrumentów:fl(…)
werbalnepodstawysłowotwórczekategoriinomeninstrumentizawieraćmu-
sząargumentwfunkcjiInstr,acozatymidzie–musząteżimplikować
sprawcęczynnościiobiektczynności,mogązaśimplikowaćrównieżrezul-
tatczynnościisubstancję.(…)Przybrakujednofunkcyjnychprzyrostków,
przyzłożonościsemantycznejpodstawsłowotwórczychniemożnapodać
regułynajednoznaczneodczytywanieformacjijakonomeninstrumenti”
47
.
Konsekwencjątakiegostwierdzenia,wobecanalizymateriałupochodzącego
zeSłownikaW.Doroszewskiego,jestkonstatacja,żeobligatoryjnymwarun-
kiemmożliwościpowstaniaderywatunazwyinstrumentujestwystępowa-
nieargumentuinstrumentalnegowstrukturzesemantyczno-syntaktycznej
motywującegoczasownika,zaśczasowniki,którenieimplikująar-
gumentuwroliinstrumentalnej,niemogąutworzyćderywatu
ocharakterzenomeninstrumenti
48
–ijesttonaczelnazasadaograni-
czającaprocesderywacjinazwinstrumentów.
JakpiszeK.Kleszczowawpodsumowaniu:flBrakwyznacznikówfor-
malnychsprawia,żeoddzielenienomeninstrumentiodnomenagentiswgru-
pierzeczownikówderywowanychodczasownikówimplikującychargu-
mentInstrjestniemożliwe.Leksykalnaznajomośćwyrazujesttuniezbędna
doprawidłowegoodczytaniaformacji;anikształt,aniznaczeniepodstawy
słowotwórczejniepomagająwokreśleniu,czyskrobacztoIten,ktoskrobie’,
czyIcoś,czymsięskrobie’.Skorojednak,mimobrakuwyznacznikówfor-
malnych,wponad50%formacjimożemynapodstawieznajomościznacze-
niaczasownikafundowanegostwierdzić,żedanyderywatnieoznaczana-
rzędzia,tomożnaprzyjąć,żekategorianomeninstrumentiistniejewjęzyku
polskim.Opozycjęnomeninstrumenti–nomenagentiswyznaczasemantyka
czasownikafundującegoderywat”
49
.
Kategorianazwnarzędziwperspektywiedotychczasowych
ustaleń
Przedpodjęciemdziałańmającychnaceluwyekscerpowanieleksyki
ocharakterzeinstrumentównależałoustosunkowaćsiędodotychczaso-
wychustaleńdotyczącychomawianejkategorii–wszczególnościdwóch
1111111
47
Ibidem,s.127-128.
48
Ibidem,s.128.
49
Ibidem,s.133.
20
