Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
33
miałybyćwygłaszaneprzeznauczycielawbudynkuszkolnymcosobotę
iwświętażydowskie97.KsiądzAlexyToroński,członekkołasamborsko-
-stryjsko-drohobyckiego,wswoimobszernymreferaciept.Wsprawienauki
religiimojż.wgimnazyachtakżezauważałpotrzebęwprowadzeniaegzort
(nżetakieexortybyłybybardzokorzystne,niepodlegażadnejwątpliwo-
ści,zwłaszczagdybytakowezpewnemnabożeństwemwszkoleodbywać
sięmogły”)98.ProfesorGrünbergzeStryjazauważał,żemogłybyonebyć,
obokmodlitwy,środkiemnumoralnieniamłodzieżyizraelickiej”,iuznawał
ichwprowadzeniezapożądane99.Podobneopiniedominowaływdysku-
sjachtakżeinnychkół,jednakpojawiałysięteżgłosysprzeciwu–opinię
takąwyraziłczłonekkołarzeszowskiegoks.kanonikStanisławGryziecki,
sceptycznybyłtakżeprof.StanisławJaworskiztegosamegokoła,który
stwierdził:nNienależywprawdziewprowadzaćżadnychexortczynaukale
przestrzegać,bymłodzieżodbywałapraktykireligijnewswejświątynipod
dozoremnauczyciela”
100
.Wewnioskachdotyczącychnauczaniareligiimoj-
żeszowej,którewwynikutychdyskusjisformułowałzarządTowarzystwa
iktóreprzesłałdoRSK,nieznalazłsięodrębnypunktoegzortach.Miały
onejednakbardzoogólnycharakterikwestiawygłaszaniaegzortmogła
zostaćpoprostuuznanazazbytszczegółową,byjąuwzględnić.Jakpoka-
zujejednakreferatwygłoszonyprzezIzydoraPlanera
101
,wktórymnie
tylkoprzedstawiłonwłasneopinie,aleteżzebrałipodsumowałrozważa-
niaprowadzonewramachposzczególnychkół,egzortabyłapostrzegana
jakointegralnyelementedukacjireligijnej:
Wkoncentrycznychzamkniętychwsobie,stopnioworozszerzającychsiękołach
powinienmateriałnaukowywrazzegzortamiićwiczeniamireligijnymiwszystko
obejmować,copopieraćmożeprawdziwąbogobojnośćwtymduchu,jaktegowymaga
Zarysorganizacyjnygimnazyów102.
Wgrudniu1895r.zorganizowanyzostałweLwowiewiecnauczycieli
religiimojżeszowej,wczasiektóregopostanowionowystosowaćpety-
cjędoRSKzpostulatamimającymipoprawićpoziomnauczaniatego
97Kołotarnowskie,nMuzeum”1890,R.VI,z.1,s.9–11.Owprowadzeniuegzortbyła
mowawewnioskuszóstym.
98A.Toroński,Wsprawienaukireligiimojż.wgimnazyach,nMuzeum”1890,R.VI,
z.3,s.152.
99Kołosamborsko-stryjsko-drohobyckie,nMuzeum”1890,R.VI,z.3,s.138.
100Kołorzeszowskie,nMuzeum”1890,R.VI,z.4,s.243.
101PlanerbyłuznanymicenionymnauczycielemreligiimojżeszowejweLwowie,więcej
najegotematzob.M.Łapot,OnauczaniureligiimojżeszowejwszkołachpublicznychweLwowie
wokresieautonomiigalicyjskiej–casusIzaakaIzydoraPlanera(1854–1925),nPraceNaukowe
GliwickiejWyższejSzkołyPrzedsiębiorczości.Pedagogika”2011,nr3,s.253–268.
102SprawozdaniezsiódmegoWalnegoZgromadzeniaTowarzystwaNauczycieliSzkółWyższych,
nMuzeum”1890,R.VI,z.5–6,s.337.
