Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
19
Pomiędzy.Opewnychtendencjach…
opozycyjnejtendencjiwramachnurtuiWistociejednakodcisnąłonbardzosilnepięt-
notakżenafilmachpowstającychpóźniej–jegotrwałośćwidaćprzezcałelata80i,
anawetwkinieIIIRPiIchoćwswoichkolejnychdziełachWajdaniepowracałjuż
dotejtematyki,dośćwierniKMNpozostaliinniluminarzenurtu,tacyjakKrzysz-
tofZanussi,FeliksFalk,JanuszKijowskiczyKrzysztofKieślowskii
T
worzoneprzez
nich(orazpozostającychpodichwpływemkolejnychtwórców)dziełabardzoczęsto
przyjmowałyschematopowieściinicjacyjnej,wktórejbohaternawczesnymetapie
karierymusizadecydować,czyijakzachowaćmoralnączystość,nawigującwświe-
cieukładówikonformizmu(częstoreprezentowanegoprzezprzedstawicielistarszego
pokolenia),zaśkulminacjąfabułystajesięodrzucenieprzezniegopanującychdooko-
łaobłudnychzasad(awięcmoralnezwycięstwo)lubprzeciwnie–dopasowaniesię
donich,ukazywanejakowyrazskorumpowaniaiupadkui
T
apowtarzalnaformuła
narracyjnaczęstoprzyjmowałapostaćkrytykiwybranegośrodowiskazawodowego,
wktórymodtwarzałysięopisanewyżejmechanizmy–naprzykładakademickiego
(Głosy,1980,JanuszKijowski),radiowego(Ćma),architektów(Dziecinnepytania),
muzycznego(Totylkorock),sportowego(Piłkarskipoker,1988,JanuszZaorski)itdi
ÓwschematyzmpostaciiświataprzedstawionegokrytykowałabezlitośnieMaria
Kornatowska,sugerującbliskiepokrewieństwokinamoralnegoniepokojuzfilmowym
socrealizmem9,wbrewjednaktejdiagnozie,KMNjakorozległaformuławykształciła
wswoimobrębielicznewariacje,nierzadkoteżflinfekowała”inneobszarypolskiego
kina,mieszającsięzróżnymikonwencjamibądźgatunkamii
Wśródtychpododmianwlatach80idominującemiejscezająłzwrotkupsycho-
logiiiduchowości,uzupełniającyspołeczno-politycznezainteresowanianurtuosku-
pienienażyciuwewnętrznymportretowanychbohaterówiEwolucjętęnajlepiejwidać
wtwórczościKrzysztofaKieślowskiegoiWsłynnymfinalezamykającegopoprzednią
dekadęAmatora(1979)tytułowybohaterkierowałobiektywkamerynasiebie,nieja-
kozapowiadajączwrotfldowewnątrz”wtwórczościnietylkojegobohatera,aletakże
samegoautoraiOdtejporyKieślowskiwplatałdoswoichfilmówpierwiastekbez
małametafizycznypodpostaciąalternatywnychlosówbohateraPrzypadku(1981),
jawiącegosięjakofilmrelatywizującyipoddającymetarefleksjischematyKMN;to-
warzyszącegobohaterceduchazmarłegomężawBezkońca(1984),gdziepolitycz-
neproblemyepokiustępująosobistejtragedii;czytajemniczejpostacimilczącego
świadkawKrótkimfilmieozabijaniu(1987)iKrótkimfilmieomiłości(1988)oraz
powiązanymznimiserialuDekalog(1988),jużsamymswoimtytułemistojącym
9
MiKornatowska,Wodzirejeiamatorzy,Warszawa1990i
