Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MiłoszStelmach
zanimkonceptemkierującegokutradycjireligijnejiuniwersalizującegozawarte
wnimmoralneproblemyiMożnapowiedzieć,żelata80itodekadawyzwalaniasię
KieślowskiegoodtradycjiKMN,zktórąjegomiędzynarodowefilmyzlat90iniebędą
jużmiałyzawielewspólnegoiWtętendencjęmożnateżwpisaćtakiefilmy,jakGłosy
KijowskiegoczypesymistyczneportretypsychologiczneStanisławaRóżewicza,mo-
ralnąproblematykęzakorzeniającewpłaszczyźnieosobistej,aniespołecznej–roz-
grywającegosięwczasieIIwojnyświatowejRysia(1981),czywspółczesnąKobietę
wkapeluszu(1984)iAnioławszafie(1987)i
FeministycznywariantKMNzaproponowaładebiutującanapoczątkudekady
BarbaraSass,wktórejfilmachkluczowedlanurtutematy(wybórkariery,moralne
kompromisy,pytanieosenspolitycznegozaangażowania)zostajądodatkowowpisa-
newkontekstygenderowe,związanezpatriarchalnymirelacjamiwładzy,modelami
kobiecościczydyskryminacjąwsferzezawodowejiUdałosiętozwłaszczawserii
filmówzDorotąStalińskąwroligłównej–Bezmiłości(1980),Debiutantka(1981)
iKrzyk(1982),uzupełnionychw1990ostanowiącąmetakomentarzdotegocy-
kluautotematycznąHistorięniemoralnąiIchbohaterkamibyływwiększościkobiety
próbującezrobićkarieręwtwórczychzawodachzdominowanychprzezmężczyzn
(Bezmiłości–dziennikarstwo,Debiutantka–architektura,Historianiemoralna–
kino),ostateczniejednakponosząceporażkęwkonfrontacjizotoczeniemiWfilmach
tychStalińskakontynuowałatypaktorstwazaproponowanyprzezKrystynęJandę
wCzłowiekuzmarmuru(1976)–kobietyniepokornej,dynamicznejiambitnejiWten
sposóbSassnieomalwłasnoręczniestworzyłaodmianęKMN,którawiększynacisk
kładłanatrudnąpozycjękobietwrzekomorównościowymspołeczeństwiesocjali-
stycznym10iDoodmianytejmożnazaliczyćtakżeBluszcz(1982)HankiWłodarczyk,
wktórymsieciowanarracjakonfrontujezesobąkilkakobietpodejmującychodmien-
newyboryosobisteizawodowe,adopewnegostopniatakżedystansującesięod
centralnychzałożeńKMNipozostającenajegoobrzeżach,alesilniezainteresowane
pozycjąirelacjamikobietwspołeczeństwiefilmydwóchsióstr–AgnieszkiHolland
(Kobietasamotna,1982)orazMagdalenyŁazarkiewicz(Przezdotyk,1985)iZna-
miennejestzwłaszczazestawienietychfilmówzwyrazistymiportretamikobietkre-
ślonymiprzezmężczyzn,jaknaprzykładMatkąKrólów(1982)ZaorskiegoczyKobie-
tązprowincji(1984)AndrzejaBarańskiego,gdzietytułowebohaterkistanowiąraczej
metaforęiodbicielosówPolski,którymtopodporządkowanajestichrolapłciowai
10
WkontekstachfeministycznychtwórczośćreżyserkiumieszczatakżejejmonografistkaMonika
T
alarczyki
PoriMi
T
alarczyk-Gubała,WszystkooEwie.FilmyBarbarySassakinokobietwdrugiejpołowieXXwieku,Szcze-
cin2013iSass,atakżepozostałewymienioneniżejautorkizostałyopisaneprzez
T
alarczykrównieżw:taż,Biały
mazur.Kinokobietwpolskiejkinematografii,Poznań2013i
