Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
MiłoszStelmach
niaakcji,alewkilkuinnychfilmach,wtymByłjazzbądźteżMatceKrólówJanusza
ZaorskiegoiPrzesłuchaniu,1982,RyszardaBugajskiego,októrychzachwilę,dojej
rozwiązania),zaśjegowizerunki–popiersiaiportrety–nierzadkogórująnadbo-
hateramiistanowiątłodlaichdziałańiIkonografiaepokizdajesięzresztą–mimo
krytycznegotonuwszystkichtychdzieł–obiektemgraniczącegozfascynacjązain-
teresowaniafilmowców,chętnieeksponującychcharakterystycznekoszuleikrawaty
ZMP-owcówbądźteżplakatyihasłazepokii
Akuratdwanajsłynniejszefilmyreprezentującetennurt–wspomnianePrzesłu-
chanieorazMatkaKrólów–wznaczniemniejszymstopniuwpisująsięwnakreśloną
wyżejcharakterystykęiFilmZaorskiegojakoadaptacjanoweliKazimierzaBrandy-
saopowiedzianybyłzperspektywypokoleniaKolumbówikreśliłlosybohaterów
odlat30i,atakżeprezentowałróżnepostawy,jakiewobecreżimuprzyjęliczłonko-
wietytułowejrodziny–odemigracjiwewnętrznejpokonfrontacjęzsystemem,który
niewahałsięsięgaćpoprzemoci
T
enostatniwątekzostałdoprowadzonydoskraj-
nościwlegendarnieostrymwswojejwymowiePrzesłuchaniu,którestanowisady-
stycznynieomalspektaklupokorzeń,jakichdoznajewięzionaitorturowanaprzezUB
protagonistka–przypadkiemwplątanawtrybymachinyrepresjipodrzędnapiosen-
karka,zczasemdojrzewającadodesperackiegooporuiNamarginesiemożnawspo-
mniećteżodwóchfilmachdotyczącychpowojennychlosówAK-owców–Amnestii
(1981)StanisławaJędrykiorazpóźniejszegowzględemopisywanegonurtuWza-
wieszeniu(1986)WaldemaraKrzystka–atakżeoopowiadającymostalinizmiewy-
łączniezperspektywywspółczesności(bezscenretrospektywnych)obrazieCieńjuż
niedaleko(1984)KazimierzaKarabasza(jakojedynegozewszystkichtychautorów
rzeczywiściepamiętającegoowąepokę)i
Coważne,wszystkiebezwyjątkuopisywanetufilmyprzeprowadzałymniejlub
bardziejbezpośredniataknaokresstalinizmu(czasamirozciągającgonacałysystem
socjalistyczny),alezdarzałosię,żeprzebijałaprzezniedrobnawarstwanostalgiiza
czasamimłodości,conajlepiejwidaćwByłjazz,wktórympasjadlatytułowego
gatunkuorazmłodzieńczawerwabohaterów(zwłaszczawzestawieniuzchłodem
stanowiącychramęnarracyjnąscenwspółczesnych)pozwalawspominaćlata50i
zsentymentemi
T
aniejednoznacznamieszaninakrytycyzmuinostalgiijeszczesilniej
obecnabyławpodejściufilmowcówdoinnychważnychmomentówXX-wiecznejhi-
storiiPolskiiSzczególniemocnowybrzmiewaławfilmachRadosławaPiwowarskiego
dotyczącychlat60i–opowiadającymozafascynowanychBeatlesamilicealistach
Yesterdayorazportretującychwydarzeniachmarca1968zmałomiasteczkowejper-
spektywyMarcowychmigdałach(1989)i
