Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
PatrycjaBłaszków
waniapodziałuprzyczynnaważneinieważnenastępujekwalifikacjaprzez
oszacowanie.Klauzulegeneralnenatomiastodsyłajądosystemówocenlub
normprzezwskazaniekryteriumpozaprawnego,aniekonkretnychprzypad-
kówoceniania.
Klauzulęgeneralnądefiniujesię4jakoniedookreślonyznaczeniowozwrot
językaprawnego,odsyłającydoogólnieukierunkowanychocennychkryteriów
pozaprawnych,którychtreśćustalanajestostateczniewprocesachstosowania
prawa.Fundamentalnąfunkcjąklauzulgeneralnychjestwprowadzenieelastycz-
nościdoprocesudecyzyjnego.Posługującsięklauzulągeneralną,ustawodawca
rezygnujezprymatuwartościwewnętrznychstosowaniaprawa,tj.legalności,
jednolitościipewnościtreścipodejmowanychdecyzji,narzeczwartościze-
wnętrznych,tzn.sprawiedliwościisłuszności,któreodgrywająistotnąrolęjuż
podczasustalaniatreściprzepisówprawa,anastępniesąwykorzystywanepo-
nowniedoichkorygowaniawprocesiestosowaniaprawa5.
Jakwskazanowcześniej,klauzulegeneralneodsyłajądosystemówocenlub
normprzezokreśleniekryteriumpozaprawnego.Wdoktrynie6zauważasię,że
możemiećonocharaktermoralny,politycznylubgospodarczy.Ustawodawca
nieprecyzujejednakpowyższego,jakrównieżnieprzesądzazakresutreścio-
wegodanejklauzuli,wrezultacieniejednokrotniekryteriumpozaprawnegonie
będziemożnajednoznaczniesklasyfikować.Jednaktonieformalnaklasyfikacja
samegokryteriumjestistotna,leczokreślenietreści,doktórychodsyła,cona-
leżydokompetencjipodmiotówstosującychprawo.
Organydecyzyjnekonkretyzująznaczenieklauzulgeneralnych,dokonując
analizyposzczególnychsytuacji,wktórychjestosują.Jakwcześniejwskazano,
wiążesiętozosłabieniemwartościwewnętrznychstosowaniaprawa,jednakże
analizaorzecznictwaSąduNajwyższegowzakresiedotyczącymposzczególnych
klauzulgeneralnychpozwalanastwierdzenie,żemimoteoretycznegonluzude-
cyzyjnego”wprzedmiotowejmaterii,podejmowanedecyzjeopartenaodesła-
niachpozaprawnychcechujewdużymstopniujednolitośćiprzewidywalność.
Choćpozytywnawartośćjednolitościniejestwprostakcentowanaworzecznic-
twie,jednakprzejawiasięonawuzasadnieniachwydawanychdecyzji,między
innymiprzezpowoływaniesięwnichprzyposługiwaniusięklauzulamige-
neralnyminarozstrzygnięciawydanewcześniejprzezinnesądywpodobnych
sprawach.Wdobieelektronicznychsystemówinformacjiprawnej,umożliwiają-
cychkompleksowezapoznaniesięzliniąorzeczniczą,znalezienieipowołanie
sięnauprzedniowydanedecyzjeniewymaganadmiernegowysiłku,amoże
stanowićdodatkowyargumentprzemawiającyzaprawidłowościąrozstrzygnię-
4L.Leszczyński:Właściwościposługiwaniasięklauzulamigeneralnymiwprawiepry‑
watnym.Perspektywazmianytrendu.nKwartalnikPrawaPrywatnego”1995,z.3,s.289.
5L.Leszczyński:Pewnośćijednolitośćsądowegostosowaniaprawaaodesłaniapoza‑
prawne.nRejent”2000,nr4(208),s.59160.
6L.Leszczyński:Właściwości…,s.2941295.
