Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
PatrycjaBłaszków
uzasadnionewyjątkowymiokolicznościami.Oddniawejściawżycieustawy
zdnia28lipca1990r.ozmianieustawyKodekscywilny(Dz.U.nr55,poz.321)
przedawnieniemożnauwzględnićtylkonazarzut(por.art.117§1k.c.).Nieza-
leżnieodtegotrzebawskazać,żezgodniezjednolitąliniąorzecznictwaSądu
Najwyższegotylkowwyjątkowychokolicznościachprzyoceniepodniesionego
zarzutuprzedawnieniasądmożeposłużyćsiętreściąart.5k.c.(por.np.:uchwa-
łęSąduNajwyższegozdnia11października1996r.,IIICZP76/96.OSNC1997,
nr2,poz.16;wyrokzdnia13listopada1997r.,ICKN323/97.OSNC1998,
nr5,poz.79;wyrokzdnia27czerwca2001r.,IICKN604/00.OSNC2002,
nr3,poz.32;wyrokzdnia2kwietnia2003r.,ICKN204/01).Oilesamado-
puszczalnośćpowyższegoniebudziwątpliwości,otylesporypowstająwzakre-
sieprzesłanek,którychspełnienieczynijeskutecznym.Powszechnieprzyjmuje
się,żesąoneuzależnioneodokolicznościkonkretnychprzypadków,jednakże
mimokoniecznościichrozważeniakażdorazowowdanejsprawie,wświetle
orzecznictwaSąduNajwyższegomożnasformułowaćogólnewarunki,których
zaistnienieuzasadnianieuwzględnieniepodniesionegozarzutuprzedawnienia
zuwaginasprzecznośćzzasadamiwspółżyciaspołecznego.
Wpierwszejkolejnościnależywskazać,żedlauznania,żezgłoszenieza-
rzutuprzedawnieniastanowinadużycieprawakoniecznejestzaistnienieko-
lizjiwartościprzejawiającejsięwpewnościstosunkówprawnychchronionej
instytucjąprzedawnieniaorazwartości,jakąstanowiprawopokrzywdzonego
douzyskaniaochronyprawnejnaruszonegodobra,którąwwyjątkowychwy-
padkachsądmożerozwiązywaćzapomocąklauzulizawartejwart.5k.c.,nie
uwzględniającupływuterminuprzedawnieniadochodzonegoroszczenia(zob.
uchwałęSąduNajwyższegozdnia10marca1993r.,IIICZP8/93.OSNC1993,
nr9,poz.153).Stanowiskotoznalazłowyrazwlicznychpóźniejszychorzecze-
niachiobecniemożnajużuznaćjezautrwalone(zob.:wyrokSąduNajwyż-
szegozdnia13listopada1997r.,ICKN323/97.OSNC1998,nr5,poz.79;
wyrokSąduNajwyższegozdnia2kwietnia2003r.,ICKN204/01,niepubl.
orazuchwałępełnegoskładuIzbyCywilnejSąduNajwyższegozdnia17lutego
2006r.,IIICZP84/05.OSNC2006,nr718,poz.114).
Niejestprzytymkoniecznesformułowaniekonkretnejzasadywspółżycia
społecznegonaruszonejpodniesieniemzarzutuprzedawnienia.Jakstwierdził
SądNajwyższywwyrokuzdnia21października2010r.,IVCSK236/10,
wskazaniekonkretnejzasadywspółżyciaspołecznegooznaczałobypotrzebę
skatalogowaniatychzasad,couderzałobywichistotęjakonormspołecznych,
któresązmienne.Ocena,czymamydoczynieniazwykonywaniemprawa,czy
teżjużzjegonadużyciem,powinnanastąpićzuwzględnieniemcałokształtu
okolicznościkonkretnejsprawy.Przyuwzględnieniu,żeRzeczpospolitaPolska
jestdemokratycznympaństwemprawnym,urzeczywistniającymzasadyspra-
wiedliwościspołecznej(art.2KonstytucjiRzeczypospolitejPolskiej),należy
przyjąć,żeodwołaniesiędozasadwspółżyciaspołecznegooznaczatymsa-
