Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Znaczenieklauzulgeneralnychwstosowaniuprawakrajowego…
27
prawnym.Możnastosowaćgorównieżwówczas,gdyuprawnionyniedziała
samwprocesie,alepowództwowjegointeresiewytaczaprokurator39.
Corazczęściejmożnazaobserwowaćpogląd,żeklauzulegeneralnesązłem
koniecznym,bezktóregoniemożesięobyćżadenustawodawca,orazżesta-
nowiązłotyśrodekmiędzyprawemstanowionymaprawemdynamicznym,re-
agującymnakażdenowezjawiskospołeczne40.Dlalepszegozrozumieniatej
kwestiiwartoprzytoczyćpoglądJeana-Jacques’aRousseau,którytwierdził,że
nnieugiętośćpraw,któraniepozwalaimdostosowaćsiędowydarzeń,może
wpewnychkwestiachuczynićjezgubnymiisprowadzićupadekichwchwili
krytycznej”41.Niewątpliwiedefinicje,pojęciaprawne,terminyniesąwystarcza-
jącedouregulowaniawszystkichstosunkówmiędzypodmiotami,jakiestawia
przedustawodawcąsystemprawny.
39UzasadnienieuchwałySąduNajwyższegozdnia7.06.1971r.,sygn.IIICZP87/70.OSN
1972,nr3,poz.42.
40T.Zieliński:Klauzulegeneralnewdemokratycznympaństwieprawnym.nStudiaIuri-
dica”1992,T.23,s.2091210.
41J.J.Rousseau:Umowaspołeczna.Warszawa1966,s.146.
KrzysztofBochnia
TheRoleofGeneralClausesintheApplication
ofDomesticandInternationalLaw
Summary
Thearticleaimsatadiscussionconcerninggeneralclausesusedindomesticaswellas
internationallawandadescriptionoftheirfunctions.Theterm“generalclause”isunderstood
tomeananindeterminatephraseincludedinagivenregulationanddenotingcertainfeatures
functioninginthesocialgroupstowhichtheparticularregulationpertains.Theauthoranalyzes
inordervariousdefinitionsandtheoriesformulatedbyexpertsindifferentbranchesofthelaw
(L.Leszczyński,J.Nowacki,Z.Radwański,M.Zieliński,LongchampsdeBerier,M.Safjanand
others).First,hepointstothedifferencesbetweentheexistingdefinitionsconcerningindetermi-
nateevaluativephrases,extralegalcriteria,thereferringcharacterofgeneralclauses,theirblan-
ketnature,andincreasedflexibilityintheapplicationofthelaw.Next,theauthordiscussesthe
similaritiesbetweengeneralclauses,pointingtotheirindeterminacy.Searchingforasatisfactory
systemofgeneralclausesinourprivatelaw,theauthoremphasizesthesolutionsimplemented
ininternationallegalprovisions,boththosewhicharelegallybindingandthoseunderstoodas
softlaw.Theauthorenumeratesseveralsolutionsimplementede.g.intheNetherlands,where
sensibilityandfairnesswereintroducedasthemaingeneralclauses.Towardstheendofthear-
ticle,theauthorpointstoaregulationwhichshouldbeconsideredmostsignificantamongthose
whichcontaingeneralclauses,i.e.article5oftheCivilCode.Thearticlestatesthatthecontent
(boundaries)ofsubstantivecivillawisdelineatednotonlybythelegalregulations,butalsoby
therulesofsocialconductandthesocialandeconomicpurposeofthelaw.
