Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tów.Takdziejesięnp.zBatbajanemorazsamymKrumem
16
.Terminnarchont”
niejestzatemjednoznacznynawetwdzieletegosamegoautora.Archontami
bylinazwaniwszyscyrządzącyczymającyjakąkolwiekwładzę,świecką,cy-
wilnączyduchową.Archontemmógłteżbyćnazwanyhersztbandypiratów.We
współczesnymjęzykurównieszerokimokreśleniemjestnwładca”czynrządzą-
cy”.Wewczesnośredniowiecznejgrecesłowonarchont”miałowieleznaczeń
iwdośćwygodnysposóbokreślałopozycjędanejosoby,bezwgłębianiasię
wzawiłościprotokolarne,prawne,nomenklaturoweetc.
17
Archontemmógłbyć
nazwanykażdysprawującyjakąśgodnośćczywładzę.WkroniceGeorgiosa
MonachosaowalceKrumazcesarzemNikeforemw811rokuznajdujemyin-
formacjęośmiercicesarzawrazzotaczającymigodostojnikamiiarchontami
temowymi
18
.Określenietoodnosisięzatemdourzędnikówitoniezawszenaj-
wyższychrangą.Wtejsytuacjiinteresującejestzjawiskokariery,jakątermin
tenzrobiłwśródSłowian.Doszłodozawężeniawświeciesłowiańskimjego
konotacjijakonkniaź1książę”.Stosowanybyłdośćpowszechniedlaoznacze-
niawładcyBułgarów1przezdługiokresużywającychtytułuchana
19
.Pojawiał
sięzarównowtekstachnarracyjnych,użytywsensiepotocznegookreślenia
władcy,ale1cobardziejistotne1stosowanogowoficjalnychpismachoraz
ceremoniach.DośćszybkoprzejęligosamiwładcyBułgarówiwykorzystywali
wewłasnejtytulaturze.Tytułtenwystępujepowszechniewlistach,nainskryp-
cjachipieczęciach.
Bardzoczęstoterminnarchont”używanybyłwtytulaturzewładcówbułgar-
skichjeszczewokresieprzedslawizacją.Dowodemsątzw.inskrypcjeprabuł-
garskie,czylinapisywyrytenajczęściejwkamieniu,noszącezazwyczajcharak-
terzapisówoficjalnych1państwowych.Sporządzonezostaływjęzykugrec-
kim,możenawetprzezjeńcówpochodzącychzcesarstwa.Występujewnich
ciekawatytulatura.Coprawdazapisyteodnosząsiędowładcówbułgarskich
wścisłymtegosłowaznaczeniu,czyliposługującychsięjęzykiemprotobułgar-
skiminoszącychtakieżimiona,leczzuwaginafakt,iżslawizacjaniebyłapro-
cesemgwałtownymowyraźnychcezurach,azwyczajeterminologiipaństwowej
kształtowałysięwBułgariiodmomentuprzybyciakoczownikównadDunaj,
111111111
niemT.W
ASILEWSKIEGO
:BizancjumiSłowianiewIXwieku.Studiumzdziejówstosunkówpoli-
tycznychikulturalnych.Warszawa1972,s.491sątowodzowieplemionsłowiańskichuznają-
cychzwierzchnictwoKruma.
16
T
EOPHANES
:Chronografia,s.360i492;Testimonia103,s.54i75;GIBI,T.3,s.264
i283.
17
G.O
STROGORSKY
:DieByzantinischeStaatenhierarchie.nSeminariumKondakovianum”,
T.8:1936,s.50.Przedruk:I
DEM
:ВизантијаиСловени,Сабранадела.T.5.Београд1970,
s.247n.
18
G
EORGIOS
M
ONACHOS
(Hamartolos):Chronicon.Testimonia103,s.269;GIBI,T.4,s.54.
19
Г.Б
АКАЛОВ
:Занякоиособеностинабългарскатаханскатитулатура.nВекове”,
T.2:1981,s.64174;I
DEM
:Средновековниятбългарскивладетел.Титулатураиинсигнии.
Coфиa1985,s.85n.
~23~
