Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WinnymmiejscuKonstantynpisałoDalmacji:
nChorwaci,Serbowie,Zachlumianie,Trawunianie,Konawlanie,Du-
kljanieiPaganie[ł]stałysięsamowładneiniezależneinikomunie
podległe.Podobnotenarodyniemająarchontówpróczstarcówżupa-
nów1jaktostanowiregułętakżewpozostałychSklawiniach”
44
.
Tenprzekazświadczyćmożeozawężaniuterminunarchont”tylkodowyż-
szych,znaczniejszychpanujących1zkoleiwodniesieniudopomniejszych
władcówfunkcjonowałyinneterminy.Opierającsięjednaknatymfragmencie,
JohannesKoderstwierdził,żearchontówwyznaczałocesarstwo
45
.Przeczątemu
jednakinformacjeinnychrozdziałówDeadministrando…,gdzieznajdujemy
niezależnychodBizancjumarchontówserbskich.Przeczątemutakżezdania
oarchontachZachlumiaiTrawunii.NawetprzyjmująchipotezęKoderaowy-
znaczaniuarchontówprzezcesarza,trzebaprzecieżliczyćsięzobecnościąnie-
zależnychwodzówiwładcówsłowiańskich,nazywanychdośćpowszechnie
archontami
46
.Odwrotnieniżwświeciegreckim,gdzienarchont”oznaczałkaż-
degoposiadającegojakąśwładzęczyznaczenielubbogactwo,uSłowianstoso-
wanotermintentylkowjednymznaczeniu1naczelnywładca.Potwierdzato
ruskiprzekład(pochodzącyzXIwieku)kronikiGeorgiosaHamartolosa,wktó-
rymsłowonarchont”przetłumaczonojakonkniaź”,gdyodnosiłosiędowładcy,
winnychsytuacjachużytookreśleńnbojarin”,nwłastiel”,nstarejszina”
47
.Tłu-
maczdziełaHamartolosamusiałbyćdobrzezorientowanywznaczeniupo-
szczególnychwymienianychwkroniceosób,skoropodjąłsięzastępowania
wieloznacznegoterminunarchont”odpowiadającymimunazwamiruskimi.
111111111
44
DAI,cap.29.TłumaczętęfrazęwzgodziezprzekłademG.Litavrina:nАрхонтовже,как
говорят,этинародынеимели,кроместарцев-жупанов,какэтовправилахивпрочих
Славиниях”,ainaczejniżTestimonia63,s.310,gdzietafrazabrzmi:nPodobnotenarodynie
mająarchontówpróczstarcówżupanów1cimajątakąsamąwładzęjakwpozostałychSklawi-
niach”.ZazwrócenieuwaginaróżnicewtłumaczeniudziękujęProfesorowiMaciejowiSalamo-
nowi.TłumaczenieLitavrina:КонстантинБагрянородный.Обуправленииимперией.
Греческийтекст,перевод,комментарии.Ред.Г.Г.Л
ИТАВРИН
,А.П.Н
ОВОСЕЛЬЦЕВ
.Мocквa
1991.
45
J.K
ODER
:ZudenArchontesderSlaveninDeAdministrandoImperio29,1061115.Wie-
nerSlawistischesJahrbuch1983,s.1281131.
46
Por.J.F
ERLUGA
:Archon...,s.258.Por.takżeО.В.И
ВАНОВА
,Г.Г.Л
ИТАВРИН
:Славяне
иВизантия.РаннефеодальныегосударстванаБалканах.VI1XIIвв.Мocквa1985,s.87.
47
В.М.И
СТРИН
:ХроникаГеоргияАмартолавдревнемславянорусскомпереводе.T.11
3.Петроград192011930,szczególnieT.3:Словаригреч.-слав.ислав.-греч.соответствий.
Ленинград1930.Reedycja:DieChronikdesGeorgiosHamartolosT.113.Hrsg.V.M.I
STRIN
.
München1972.Wydaniewewspółczesnymjęzykurosyjskim:ВременникГеоргияМонаха
(ХроникаГеоргияАмартола).Мocквa2000.Ojęzykuprzekładówpor.takżeuwagi
T.С
ЛАВОВА
:Езикътнагрешикитевраннатаславянскакнижовнатpадиция.В:Eзик
иисториянабългарсктесреднoвековнитекстове,СборниквчеcтнаЕкатерина
Дограmаджева.Кирило-Mетодиескистудии.София2001,s.22131.
~28~
