Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Definiującpojęciecohabitation,należypamiętać,żezrodziłosięononagruncie
rozwiązańustrojowych,przyjętychwkonstytucjiVRepublikiFrancuskiejz4paź-
dziernika1958r.Akttenszczególniepowprowadzeniuw1962r.powszechnych
wyborówprezydenckichdałpodstawydookreślaniafrancuskiegosystemurzą-
dówmianemsemiprezydenckiego.Wychodzącztakiegozałożenia,wpracyzrezyg-
nowanozszerszychodniesieńdomodeluwspółpracypomiędzyośrodkamiduali-
stycznejegzekutywy,przyjętegowkonstytucjachorazpraktyceustrojowejinnych
państw.Następstwemtakiegostanowiskamusiwięcbyćtakżezamierzonepomi-
nięciepraktykifunkcjonowaniawładzywykonawczejwewcześniejszychokresach
rozwojukonstytucjonalizmuweFrancji.Znakomitawiększośćfrancuskichkonsty-
tucjonalistówzagadnieniecohabitationrozpatrujeprzedewszystkimprzezpryzmat
praktykiVRepubliki,cowydajesięwsposóbbardziejkonsekwentnyodpowiadać
genezietegoszczególnegozjawiska4.
Punktemwyjściapowinnobyćzałożenie,żetegotypuukładpolitycznycha-
rakteryzujezasadniczomodelsemiprezydencki,którywporównaniudomodelu
parlamentarno-gabinetowegowistotnejmierzedowartościowujepozycjęgłowy
państwa,aprzeztomożestwarzaćrozlicznetrudnościzwiązanezpraktykąfunk-
cjonowaniapolitycznieniejednorodnejegzekutywy.Klasycznysystemparlamen-
tarno-gabinetowyzewzględunapolitycznąneutralizacjęgłowypaństwajest
narażonywdużomniejszymstopniunategotypuniebezpieczeństwa.Innymisło-
wy,samfaktwywodzeniasięprezydentaipremierazprzeciwnychobozówpoli-
tycznychniemusiimplikowaćpowstaniazjawiskacohabitation.Niezbędnejestdo
tegowystąpienieodpowiednichprzesłanekwynikającychwprostzkonkretnych
przepisówobowiązującejkonstytucji.Problemtenpojawiasiębowiemnietylkona
tleosobistychanimozjipomiędzyprezydentemapremierem,aleprzedewszystkim
wynikazespecyficznychrozwiązańustrojowych.
Powszechneprzyjęcieterminucohabitationnieoznaczało,żewokresie,kiedy
sprawowaniewładzyprzezszefapaństwaiszefarząduwspieranychprzezodrębne
środowiskapolitycznebudziłowśródpolitykówikonstytucjonalistównajwiększe
kontrowersje,niezgłaszanoinnychpropozycjiterminologicznych.Możnatuwy-
mienićtakieokreślenia,jak„współistnienie”(coexistence),„współistnieniekonsty-
tucyjne”(coexistenceconstitutionnelle)5,czyteżproponowaneprzezreprezentantów
środowiskadziennikarskiego„białemałżeństwo”(mariageblanc)6.Naciskpołożo-
nownichraczejnarównoczesnepełnienieobowiązkówprzezprezydentaipre-
mieraniżnakoniecznośćrzeczywistegowspółdziałaniawwieluobszarachpolity-
kipaństwa,atowłaśniestanowiłoozłożonościomawianegowtejpracyzjawiska
ustrojowo-politycznego.Niemniejjednakstosowanieokreślenia„współistnienie”
4Oukładzierelacjipomiędzyorganamiwładzywykonawczejwpraktyceustrojowejpoprzedzającej
przyjęciekonstytucjiVRepublikizob.szerzej:D.Amson,LacohabitationpolitiqueenFrance:larègle
dedeux,PUF,Paris1985;F.Choisel,Lescohabitationsavantlacohabitation,[w:]F.Rouvillous(red.),
Lacohabitation,ndelaRépublique?,François-XavierdeGuibert,Paris2001,s.21–38.
5M.Duverger,Lesystèmepolitiquefrançais,PUF,Paris1990,s.565.
6J.-M.Colombani,J-Y
.Lhomeau,Lemariageblanc,BernardGrasset,Paris1986,s.11.