Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Wokółkobiecości,męskościimediów
1.2.Psychologicznemodelekobiecościimęskości
Napłećkażdegoczłowiekaskładająsiędwapierwiastki:płećfizyczna,
czylizespółokreślonychcechanatomicznych,orazpłećpsychiczna,czyli
subiektywnepoczucieprzynależnościdodanejpłci.Jeszczewlatach70.
XXwiekumęskośćikobiecośćpostrzeganebyłyjakodwaprzeciwstaw-
nekońcejednegokontinuum.Dominowałpogląd,żeczłowiekmożebyć
wyłączniealbomęski,albokobiecy
.Obowiązującymiakceptowanym
byłjednoczynnikowymodelkobiecościimęskości,któryzakładałbio-
logiczny
,psychologiczny
,społecznyikulturowydymorfizmpłciorazsil-
nyzwiązekpłcibiologicznejzcharakterystykąpsychologicznąjednostki.
Wszelkiezachowaniaodbiegająceodtegowzorcauważanebyłyzanie-
naturalneidewiacyjne23.
Punktemwyjściadozanegowaniatezyodwudzielnościrólpłciowych
byłateoriaschematówpłciautorstwaSandryLipsitzBem
24
,zgodniezktó-
rąkobiecośćimęskośćstanowiądwaoddzielnewymiaryosobowościo-
we.PłećpsychologicznatozatemDukładcechpsychicznychzwiązanych
zpłcią,takichjakkobiecośćczymęskość,którekształtująsięwjedno-
stceodwczesnegodzieciństwa,dziękijejuczestnictwuwżyciuspołecz-
nym”25.Inaczejrzeczujmując,tokonstrukt,którykształtujesięwopar-
ciuospołecznedefinicjekobiecościimęskości
26
wtrakciepierwszychlat
życiaczłowiekawwynikudziałaniaróżnychczynnikówwewnętrznych
izewnętrznych.Prawiezawszejestcechąstałą,związanązidentyfikowa-
niemsięjednostkizosobnikamidanejpłciwokreślonejkulturze.Klu-
czoweznaczeniemajątutajpoczucieprzynależnościjednostkidojednej
zpłci27orazsamorzutnagotowośćdoposługiwaniasięwymiarempłci
23
J.Miluska,Tożsamośćkobietimężczyznwcyklużycia,WydawnictwoNaukowe
Uniwersytetuim.AdamaMickiewicza,Poznań1996,s.27.
24S.L.Bem,Themeasurementofpsychologicalandrogyny,DJournalofConsulting
andClinicalPsychology”1974,vol.42,s.155–162;Taż,Sex-roleadaptability:One
consequenceofpsychologicalandrogyny,DJournalofPersonalityandSocialPsycholo-
gy”1975,vol.31,s.634–643;Taż,Genderschematheory:Acognitiveaccountofsex
typing,DPsychologicalReview”1981,vol.88,s.354–364.
25A.Kuczyńska,Płećpsychologiczna.Podstawyteoretyczne,daneempiryczneoraz
narzędziepomiaru,DPrzeglądPsychologiczny”1992,nr35(2),s.237.
26Tamże.
27
A.Brzezińskaiin.,Płećpsychologicznajakoczynnikryzykazaburzeńzacho-
waniaumłodzieżywdrugiejfazieadolescencji,DCzasopismoPsychologiczne”2002,
nr8(1),s.76.
