Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Koncepcjewyjaśniającepochodzenieróżnicpłciowych
samoocenąisilniejsząosobowością,copozwalawnioskować,żedyspo-
nująszerszymrepertuaremzachowańorazlepsząorganizacjąinformacji
wzakresiewymiarupłciwporównaniudojednostekutożsamiających
sięztradycyjnymiprzepisamirolipłciowej,którecharakteryzujerepertu-
arbardziejDsztywnych”zachowań,ograniczonychwznacznymstopniu
przeznarzuconykulturowowzorzecmęskościczykobiecości35.
Nazbliżonychzałożeniachbazujekoncepcjaschematówpłcijakore-
prezentacjipewnychaspektówDJa”opracowanaprzezHazelMarkus.
Wtejkoncepcjischematykobiecościimęskościzostająskojarzonezpo-
jęciemDJa”,tzn.osobyookreślonymschemaciepłciwłączajągodopo-
jęciaDJa”,pomijającprzytymsłaborozbudowanyschematkomplemen-
tarny
36
.Osobyandrogynicznewprzeciwieństwiedokoncepcjiprzyjętej
przezBemtraktowaneprzezautorkęrównieżjakoschematyczne,po-
nieważwłączajądopojęciaDJa”obarodzajeschematów;natomiastoso-
byniezróżnicowanenieintegrujązobrazemsiebieanischematukobie-
cości,anischematumęskości37.
ModeledwuczynnikoweautorstwaBemiMarkuszostałyzczasem
poddanekrytyceprzezJanetTaylorSpence,którazarzucałaautorkom
(zwłaszczaBem)sytuowanienaprzeciwnychkrańcachjednegokontinu-
umosóbokreślonychseksualnie(schematycznych)orazosóbbezsche-
matu.Teorazinnelukiwopisanychwyżejparadygmatachdostrzeżone
przezSpencedałyimpulsdostworzeniawieloczynnikowegomodeluko-
biecościimęskości,wktórymautorkawzięłapoduwagęnietylkoróżni-
cemiędzypłciami,lecztakżeróżniceintragrupowe38.Jejteoriazakłada,
żeróżnicemiędzykobietamiimężczyznamiwieloczynnikowe,awłaś-
ciwości,postawyczyzachowanianiemusząbyćwspółzależnewsposób
stały
.Zgodniezteoriąniesposóbprzewidziećrealnychzachowańna
podstawiebadaniajedynieautoopisuwkategoriachcechchybażebędą
tozachowaniapozostającepodbezpośrednimwpływemwyłączniecech
instrumentalnychorazekspresyjnych39.
27
35K.Lelakowska,Z.Zdrojewicz,Płećpsychologicznaapreferowanebodźceseksu-
alne,DSeksuologiaPolska”2008,t.6,nr1,s.15–16.
36H.Markus,Self-schemataandprocessinginformationabouttheself,DJournalof
PersonalityandSocialPsychology”1977,vol.35,s.63–78.
37J.Miluska,Tożsamośćkobietimężczyznwcyklużycia…,s.27.
38
J.T.Spence,Masculinity,femininity,andgender-relatedtraits:Aconceptualanaly-
sisandcritiqueofcurrentresearch,DProgressinExperimentalPersonalityResearch”
1984,vol.13,s.1–97.
39J.Miluska,Tożsamośćkobietimężczyznwcyklużycia…,s.28.