Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PiotrPerkowski
zarządzanie,centralizmiplanowanie.Takiedziałaniewynikało,jakmoż-
nasądzić,zdefiniowaniarównouprawnieniajakoprocesunabywania
świadomościpolitycznej,comiałomiejsceszczególniewstalinizmie.
Śladytakiejretorykibyłyobecneipóźniej.MałgorzataFidelisnazwa-
łatakimodelflrównouprawnieniemprzezprotekcję”9.Wtakimujęciu,
przypominającymradzieckiprojektcywilizowaniaflradzieckiegoczło-
wieka”
,samekobietybyłyniegotowenatęrówność,aroląstalinizmu,
państwaipolitykirównouprawnieniamiałobyćprzygotowanieichdo
pełnienianowychfunkcji10.
Powojnie.Bezmęskiegoramienia
Koniecwojnyiokrestużpowojennypodpewnymiwzględamiozna-
czałdlaEuropyŚrodkowo-Wschodniejkontynuacjęlatwojennych,po-
nieważpoczuciestabilizacjibyłopoczątkowodoznaniemrzadkim.Za-
wiedzionenadziejewygraniareferendumiwyboróworazoczekiwanie,
żewybuchnieantykomunistycznepowstaniemieszałysięzpragnieniem
stabilizacjipodługotrwałymdoświadczaniuwojny11.Wwynikuwojny
wstrukturzepłcipopulacjizaznaczyłasięliczebnaprzewagakobiet,wy-
nikającazfaktu,żepobór,śmierćwwalceiprześladowaniaczęściejdo-
tykałymężczyzn12.Skutkiemtejzmianykobietyzdecydowanieczęściej
niżprzedwojnąpracowałypozadomem,zajmującteżposadydotych-
czasrezerwowanedlamężczyzn13.Fizycznanieobecnośćwielumężów,
synówipartnerów(lubichsłabość)dałakobietommożliwośćpełnie-
nianowychróllubnegocjacjistarych.Dobrzeówczesnązamianęod-
zwierciedlałaprasa.NałamachflModyiŻyciaPraktycznego”(później-
szejflKobietyiŻycia”)ukazałsięcykltekstówprezentującychdylematy
9M.Fidelis,EqualitythroughProtection:mePoliticsofWomen)sEmploymentin
PostwarPoland,1945-1956,“SlavicReview”2004,no.2.
10Natematflprocesucywilizowania”lubinaczejflukulturalnienia”powstałowiele
opracowań.Zob.np.klasycznąpracęnatematRosjiradzieckiej:S.Fitzpatrick,me
CulturalFront:PowerandCultureinRevolutionaryRussia,Ithaca1992.
11M.Zaremba,Wielkatrwoga:Polska1944-1947,Kraków2012,s.419–428.
12M.Fidelis,Czynowymatriarchat?:KobietybezmężczyznwPolscepoIIwojnie
światowej,w:Kobietairewolucjaobyczajowa:Społeczno-kulturoweaspektyseksual-
ności.WiekXIXiXX,red.A.Żarnowska,A.Szwarc,Warszawa2006,s.426.
13Zob.np.N.Jarska,Kobietyzmarmuru:RobotnicewPolscewlatach1945-1960,
Warszawa2015,s.28–35.Zob.równieżrozdz.3.
49
