Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Drogadowładzy?Kobietywpolityce
samotnychkobietitrudnościpowojennegożycia.NosiłontytułSkończ-
myzlegendąmęskiegoramienia,obrazujączjawiskoówczesnejrezygna-
cjizoczekiwańwobecdotychczasowychżywicielirodzin14.
Pytanie,jakienależałobysobiezadać,dotyczykwestionowaniaflmę-
skiegoramienia”wsferzepolityki.Inaczejmówiąc,czyzmianywrodzi-
nieoraznarynkupracymiałyodzwierciedleniewrolach,jakiekobiety
pełniływpartiachpolitycznych?Możnapostawićpytanie,czyawansko-
bietwsferzepublicznejbyłzawszełatwiejszywczasachwojnyipowojnia
niżwczasachstabilizacji.JakpisałaCynthiaFuchsEpstein,XX-wieczne
kryzysysprzyjałyzmianie–kobietymiałyszansęzająćmiejscewelitach
społecznych15.PrzypadekJugosławiiukazuje,żeIIwojnaświatowastwo-
rzyłanachwilęokazjędlakobiet-partyzantek,którecieszyłysięspołecz-
nymuznaniemjakobojowniczki,chociażniekoniecznieprzekładałosię
tonakobiecedowództwo.Śmierćwielupartyzantów-mężczyzn,częściej
bezpośredniozaangażowanychwstarciazbrojne,stworzyłajednakpróż-
nię,którąmogłyzająćwnowymrządziekomunistycznymkobiety.Wre-
zultaciebliskotrzeciączęśćpowojennychkadrjugosłowiańskiejpartii
komunistycznejstanowiłykobiety,cojednakszybkosięskończyło16.
WPolscekarierykobietwgremiachnajważniejszychpowojennych
partiimogąbyćrozpatrywanejakokontynuacjaprzedwojennychdróg
życiowychdziałaczekiówczesnychpraktykichawansowaniawpartiach
lewicowych.WewładzachKomunistycznejPartiiPolski,poprzedniczki
PPR,zasiadałytylkonielicznekobiety,wśródktórychnajbardziejwpły-
wowąbyłaMariaKoszutska,przedIwojnaświatowąważnadziałaczka
PPSLewicy,anastępniejednazinicjatorekzjednoczeniatejpartiizSo-
cjaldemokracjąKrólestwaPolskiegoiLitwyorazpowstaniaKPP
.Uwi-
kłanawsporypolityczne,zasiadającawSekretariacieorazBiurzePo-
litycznym,Koszutskautraciłajednakwładzęw1929roku,anastępnie
14flModaiŻyciePraktyczne”1947,nr39,nr40,nr41,nr46,s.5;tamże,1948,nr2,
s.5.
15C.FuchsEpstein,WomenandElites:ACrossNationalPerspective,w:Accessto
Power:Cross-NationalStudiesofWomenandElites,red.C.FuchsEpstein,R.Laub
Coser,London1981,s.11.
16B.Denitch,WomenandPoliticalPowerinaRevolutionarySociety:meYugo-
slavCase,w:AccesstoPower:Cross-NationalStudiesofWomenandElites,dz.cyt.,
s.117.NatematfenomenumasowegoudziałukobietwpartyzantceJugosławiioraz
pamięciotychwydarzeniachzob.J.Batinić,WomenandYugoslavPartisans:AHis-
toryofWorldWarIIResistance,Cambridge2015.
50
