Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
podkreślasię,żezachęcaładowalkiiobronyojczyzny,atakżeświadczyłausługi
wywiadowczeilogistyczne19.
WokresieKsięstwaWarszawskiegowhistoriiczynuzbrojnegozapisałysię
trzykobiety.ZnanazwcześniejszejdziałalnościTeklaLubieńskamobilizowała
oddziałychłopskiedosamorzutnychwalkzNiemcami.Nieznanazimieniapan-
naWalewskan[ł]wmęskimprzebraniuizbroniąwrękuoczyszczałaŁęczycę
zPrusaków”20.Trzeciatakżestałanaczelegromadychłopów,jejnazwiskojednak
niezostałozapisaneprzezwspółczesnych.
KobietyzbroniąwrękubrałyudziałwbitwiepodRaszynem,m.in.:Zofia
Kodrębska,HelenaKurdanównaiJoannaŻubrowa21.Kurdanównaplanowała
nawetutworzyćoddziałskładającysięzsamychkobiet,wtymcelunawłasną
rękęwerbowałamłodeszlachcianki.Wprzekazachhistorycznychniemainfor-
macji,czytoprzedsięwzięciezakończyłosięsukcesem,wiadomojednak,żena-
raziłasiętymAustriakom.Żebyuniknąćrepresji,przyodziałamęskimundur
iwstąpiławszeregiwojskksięciaJózefaPoniatowskiego.Wmęskimprzebraniu
służyłaonawsformowanymwówczasszwadroniegidówstanowiącymeskortę
wyższychdowódców,wtymsamegoksięcia22.
Ztegoczasuzachowałasięrównieżpamięćodośćznanejkobieciewalczącej
wmundurzemężczyznyJoannieŻubrowej,którąw1812rokuodznaczonona-
wetkrzyżemsrebrnymOrderuVirtutiMilitarizaodwagęibohaterstwożołnier-
skie.Służyłaonawjednympułkuzeswoimmężem,podającsięzajegomłod-
szegobrataJana.Cociekawe,Joannienieprzyznanoodznaczeniaodrazu,kiedy
wnioskowałootojejdowództwo.Uznano,żewłaściwszaodorderuwojskowego
dlakobietybędzienagrodapieniężna.Jednakżezainteresowanapogardziłatakim
uhonorowaniemjejzasług,uważałabowiem,żepieniądzeniebyłypobudkąjej
działań.Mimożejejpłećzostałazdemaskowana,coczęstobyłojednoznaczne
zzakończeniemkarierywojskowej,Joanniepozwolonodalejpełnićsłużbę.Jed-
nakżeniemogłaonaliczyćnaawanse,oczymzżalempisałanakartkachpamięt-
nika:nUcieszyłamsięzmężaawansu,aleprzykromibyło[ł]żeodbywszykilka
batalii,janieawansowałamwcale,byłamnadal,jaknapoczątku,szeregowym
żołnierzem[ł]Aleja,choćbyłamdobrymżołnierzem,widzianojednakpo
cichu,żejestemżoną,niebratem,więcmnienieawansowano.Dokuczałomi
19Tamże,s.187.
20Tamże,s.198.
21Tamże,s.203.
22Tamże,s.207–208.
23