Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ito,żestojącnaszyldwachu,musiałambraćzabrońprzedmłodympodoficerem
ifurażerkęzdejmować”23.
PoczątkiXIXwiekutookrespowszechnegokształtowaniasięinstytucjimar-
kietanki.Mianemtymokreślanowędrownehandlarkipodążającezawojskiem,
trudniącesięrównieżzarobkowonaprawąmundurów,praniem,pielęgnowaniem
rannych24.Możnazatempowiedzieć,żeprowadziłyoneróżnorodneusługilo-
gistyczne.Prawdopodobnejesttakżeto,żeświadczyłyusługiseksualne.Mar-
kietankimusiałyposiadaćumiejętnośćposługiwaniasiębronią,gdyżniejedno-
krotnie,będącwszeregachwojska,znajdowałysięnapolubitwy25.Funkcjata
upowszechniłasięwczasiewojennapoleońskich,aleniezachowałysięnazwiska
markietanekztegookresu.
Wwojskupolskim,nawzórfrancuski,istniałaspecjalnainstrukcjadotyczą-
camarkietanek,którebyłyzobowiązaneprzestrzegaćdresscodeustalonegoprzez
władzęwojskową.Wymaganoodnichodpowiedniegostrojuwbarwachpuł-
kowych.Markietankąmogłazostaćtylkokobietazamężna,którejmążsłużył
wdanejformacji.Popularnośćinstytucjimarkietankidoprowadziładostosowa-
niaograniczeńwtymzakresie.WjednymzrozkazówksiążęJózefPoniatowski
wprowadziłobostrzenie,żen[ł.]zżonżołnierskichtetylko,któreaktualnie
piorążołnierzom,pozostaćmogąitoniewięcej,jakpotrzywkażdymkorpusie,
którewłasnymikońmijechaćmogą[...]”26.
Zewzględunacharakterzadańrealizowanychprzezmarkietanki(pomoc
rannym,naprawamundurów,dostarczanieżywnościorazprzenoszeniedoku-
mentów)możnawtejinstytucjidopatrywaćsiępoczątkówsłużbypomocniczej
kobiet.Ponieważzakresrealizowanychzadańobejmowałróżnepraceorganiza-
cyjnemającenaceluodciążeniemężczyznzaangażowanychwwalkę,więcmożna
przypuszczać,żewłaśniewtedynarodziłasięideaangażowaniakobietdozadań
ocharakterzelogistycznym.Byćmożezauważono,żetakierozwiązaniewpływa
naoszczędnościwzakresiemęskiegopersoneluzdolnegodoprowadzeniawalki.
Kobietyzbroniąwrękuwalczyływpowstaniulistopadowym.Słusznieza-
uważaAleksandraSkrabacz,żewłaściwiedopieroodtegookresumożnamówić
opowszechnymudzialekobietwwalce.Wcześniejszewystąpieniaorężnemia-
łyjedyniecharakterincydentalnyidotyczyłykobietbardzozdeterminowanych,
23Cyt.za:tamże,s.237.
24M.Żebrowska,MarkietankiwPowstaniuListopadowym,s.1,http:llwww.oldartillery.
pllstronalplikilMarkietanki_w_Powstaniu_Listopadowym.pdf[dostęp:20.07.2014].
25D.Wawrzykowska-Wierciochowa,dz.cyt.,s.240.
26Cyt.za:M.Żebrowska,dz.cyt.,s.2.
24
