Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cechstereotypowoprzypisanychdopłci–nmęskieserce”,ncórki[ł]walczyły
jaksynowie”43.
Mimożewalkazbrojnawdalszymciągubyłazarezerwowanadlamężczyzn,
udziałkobietwinnychobszarachdziałalnościwojskbyłjużzjawiskiemakcepto-
wanymspołecznie,postrzeganymjakozgodnyzroląkobietywspołeczeństwie.
Wątpliwościniebudziłojużangażowaniepłciżeńskiejwsłużbęsamarytańską,
doktórejjeszczestuleciewcześniejnawoływanowspecjalnychdokumentach,
cowięcejnieubolewanojużtakżenadkoniecznościąpozostawaniawrażliwych
niewiastwtakiejsłużbie.Zuznaniemspotykałasięrównieżdziałalnośćwywia-
dowcza,kurierskaczyfunkcjamarkietanki.Wartopodkreślićinnąpośrednią
działalnośćkobiet,amianowicieorganizacjęzbiórkipieniędzyiwyposażenia
wojskowego,atakżeichprzerzutudomiejscpodejmowanychwalk.
Ponieważnaporządkudziennymbyłoangażowaniesiękobietdopracywla-
zaretachiszpitalachwojskowych,więczkażdymincydentemorężnymliczba
takichpunktówrosła.WtymceluzostałazawiązananawetorganizacjaZwiązek
DobroczynnościPatriotycznejWarszawianek.Organizatorkątychdziałańbyła
KlementynaHofmanowa.Uznano,żenaczasdziałańzbrojnychzwiązekprzyj-
mienazwęTowarzystwoOpiekiRannychizaopiekujesięrannymiwtworzonych
lazaretachwWarszawie.Wprzekazachzepokizachowałosięwielenazwiskko-
biet,którenależałydoorganizacjiirealizowałyprzyjęteprzezniązadania44.Naj-
bardziejznanyszpitalmieściłsięwpałacuRaczyńskichwWarszawie,gdziepielę-
gniarkidziałałypodkierunkiemHofmanowej.Wjejzespolesłużyłyochotniczki
zWielkiegoKsięstwaPoznańskiego,znakomiteosobistości,którychdziałania
wychodziłypozazakresówczesnegopostrzeganiarolikobietywspołeczeństwie,
tj.EmiliaSczanieckaiKlaudynaPotocka45.
EmiliaSczaniecka,znanawWielkopolscejakonczarnapani”,cieszyłasię
dużymszacunkiemweteranówpowstanialistopadowego.ZdaniemMarkaRe-
zlera:nDlaSczanieckiejdoświadczeniawojenne,zwłaszczapobitwiegrochow-
skiejzlutego1831r.,miałyogromneznaczeniepsychologiczneipraktyczne.
Ponichregionzyskałwniejogromniezaangażowanąorganizatorkędziałalno-
ściniepodległościowej,aleteżisamarytańskiej.E.Szczaniecka,bezwątpienia
43Tamże.
44A.Barańska,dz.cyt.,s.244–249.
45M.Rezler,Wielkopolaniepodbronią1768–1921.Udziałmieszkańcówregionuwpowsta-
niachnarodowych,Poznań2011,s.163–164.
28
