Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WSTĘP
ziemi.Modeltradycyjnypasujedomodeluautoraromantycznego,ale
ujawniateżjegosprzeczności.PoetagentelmanjakByron,którego
materialnaniezależnośćjestdziedzictwemfeudalnegoporządku,
zyskujesławęjakobuntownik,podczasgdyWordsworth,który
zabezpieczeniamaterialnegoniemaizmagasięznowoczesnymi
rynkowymistosunkami,stajesięobrońcątradycyjnychwartości
szlacheckiejkultury.
Bennettzauważa,żeromantycznyautorjestzawszefikcją,jestto
koncepcjaopartananiemożliwymdospełnieniaidealeautonomii,
zupełnegowyabstrahowaniaodspołecznegokontekstujęzykaitra-
dycjiliterackiej,bezktóregorzeczywistyautornieistnieje.Figura
autoraromantycznegododziśpozostającapodstawądefinicjiprzed-
miotuipodmiotuprawaautorskiegotworzonabyłaprzezretrojekcję,
opartączęściowonastronniczejczyuproszczonejrecepcjipoetyki
romantycznej
19
.Williamszauważa,żeangielscypoeciromantyczniod
Blake’aiWordsworthadoShelleyaiKeatsanależelidotejgeneracji
twórców,któragłębokointeresowałasięiangażowaławstudio
-
wanieikrytycznepodejściedowspółczesnegoimspołeczeństwa.
Paradoksalnie,koncepcjaautoraromantycznego,którazostaławy-
wiedzionapierwotniezestudiównadtymipoetami,wXXstuleciu
wpopularnymiogólnymodbiorzezaczęłaoznaczaćartystę,który
będącznaturyobojętnywobecokrutnejcodziennościimaterialnej
polityki,poświęcasięraczejsubtelnymobszaromnaturalnegopiękna
iosobistychuczuć20.Williamsprzyznaje,żewokresieromantyzmu
rozważaniaoautorzemiałysłabości,alecharakteryzowałysiętakże
głębokościąspostrzeżeń,aepokatastworzyłateżwielkiedzieła.
Wobecwymogówcodziennościideałwolnegogeniuszacoraztrud-
niejbyłojednakpogodzićzwolnymrynkiem,atrudnościniezostały
rozwiązane,tylkozłagodzoneprzezidealizację21.
Polskakoncepcjaromantycznegoautorapojawiłasięzpewnym
opóźnieniemwstosunkudoinnychkrajóweuropejskich.Podkoniec
XVIIIw.,kiedygdzieindziejrozwijałsięrynekczytelniczygłównie
wśródburżuazji,Polskabyłakrajemfeudalnymzesłaborozwinię-
tymstanemmieszczańskim.UschyłkuXVIIIw.,kiedywNiemczech
iAngliikwestiaoryginalnościtwórczejprzeszładocentrumdyskusji
oestetyce,jednymzeznaczącychnurtówliterackichwPolscebył
19Tamże,s.71.
20R.Williams,CultureandSociety...,s.33-34.
21Tamże,s.52.
