Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
nKochaniKrwiopijce!...,przyślijciemi,jeżeliłaska,50rs...amojej
żonie...rubli30,razem80.Zatonaniedzielęnadchodzącąwyszlę
WamKronikę,awciągutygodniadwiemałepowiastkido«Tygodnika
Ilustrowanego»”
.TakzaczynałlistdowydawcówGebethneraiWolffa
BolesławPrus.Byłsierpień1891r.,pisarzprzebywałnawakacjach
wNałęczowie,skądprosiłoprzesłanienietylkopieniędzy,aleteż
czasopism.Listkończyłsłowami:nPolecamsięWaszymmodłom,
kochanimiliarderowie,iściskamnajserdeczniej...”
1
.Napoczątku
lat90.XIXw.firmaGebethneraiWolffabyłagłównympracodawcą
Prusa.WnależącychdoniejnTygodnikuIlustrowanym”inKurierze
Codziennym”pisarzwydawałswojepowieściwodcinkach,atakże
pisałkroniki.GebethneriWolffbylijużwtedynajwiększympol-
skimprzedsiębiorstwemksięgarsko-wydawniczym,publikującym
utworyczołowychpisarzy.Chociażzaliczalisiędonajsolidniejszych
podwzględemjakościwydawaniairegularnościwypłat,tojedno-
cześniemielisławęskąpcówikapitalistówwyzyskującychautorów.
Konfliktinteresówpomiędzyautoremiwydawcą,zjawiskorela-
tywnienowenaniecozapóźnionympolskimrynkuliterackim,miało
jużswojądługąeuropejskątradycję.WXVIII-wiecznychniemieckich
dyskusjachnatematregulacjihandluksięgarskiegopojawiasięobraz
wydawcyjeżdżącegokaretą,któraobrzucabłotemidącegopiechotą,
przygarbionegotroskamiiniedostatkiemautora.Konfliktautora
zwydawcąwyostrzyłoromantycznepodejście,nobilitującepoetę
wyklętego,biednego,alepogardzającegofilistrem-handlarzem,
któryzgeniuszachceuczynićsługęniskichmieszczańskichgustów.
Romantycznafiguraniezależnegotwórcyodpoczątkulokowałasię
wwyraźnejopozycjidowydawcy-przedsiębiorcymierzącegowar-
tośćdziełapotencjałemjegorozsprzedaży.Paradoksalniejednak
figuraoryginalnegotwórcystałasięideologicznymuzasadnieniem
1B.Prus,Listy,oprac.K.Tokarzówna,Warszawa1959,s.175.
