Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.33
Księgapierwsza.Częśćogólna
naruszaart.3p.a.s.c.aniart.539k.p.c.Obaleniewdowolnympostępowaniudomniemaniazart.32k.c.
przezwykazanieniejednoczesnejchwiliśmiercikommorientówjestwięcdopuszczalne,oileniepolega
napodważaniuustalonejdatyigodzinyzgonu
561
.
Niezależnieodprzedstawionychwyżejograniczeńdotyczącychmożliwościwzruszeniadomniemaniaprze-
widzianegowart.32orazróżnicwpoglądachcodotego,czyjegoobaleniejestdopuszczalnewdowolnym
postępowaniu,omawianedomniemaniewnaucekwalifikujesięniemaljednomyślniejakodomniemanie
prawnewzruszalne
562
.Stanowiskotonależyuznaćzaprzekonujące.
DZIAŁII
Osobyprawne
Art.33.[Osobyprawne]
OsobamiprawnymiSkarbPaństwaijednostkiorganizacyjne,którymprzepisyszczególneprzyznają
osobowośćprawną.
FilipCzuchwicki
1.Osobyprawne,obokosóbfizycznych,kategoriąosóbbędącychadresataminormprawnych,któreczynią
znichpodmiotstosunkuprawnego.Takiezałożeniepowodujekoniecznośćudzieleniaodpowiedzinapy-
tania,jakpowstajeidziałaosobaprawna-wszczególnościjakiezasadyjejreprezentacji,tj.czydziała
samodzielnie,czyteżdziałajązaniąosobyfizyczneposiadającewłasnąwolę
563
.Początkówkonstrukcjioso-
bowościprawnejnależyposzukiwaćwprawierzymskim
564
.Aktualnierolaosóbprawnychwzrastawraz
zpostępemtechnologicznym,determinującymnietylkołatwośćzakładaniaiprowadzeniajednostekorga-
nizacyjnychmającychcharakterosobyprawnej,lecztakżekształtującymichnowepodtypy-dostosowane
doaktualnejrzeczywistości(np.prostaspółkaakcyjna)
565
.Cowięcej,konstrukcjeosobowościprawnejpró-
bujesięwykorzystaćwposzukiwaniuodpowiedzinapytaniadotyczącesztucznejinteligencji,wszczególno-
ściwkontekścieodpowiedzialnościzawyrządzoneszkody(np.ktoodpowiadazawypadekautomatycznie
sterowanegopojazdu)
566
.
2.Komentowanyprzepiswprowadzadopolskiegoporządkuprawnegonormatywną(formalną)metodęre-
gulacjiosobowościprawnejosóbprawnych.Oznaczaona,żeprzepisprawawskazujeexplicitejednostki
organizacyjne,któreuznajezaosobyprawne
567
.Należywtymmiejscupodkreślić,żeustawodawcanie
zdefiniowałpojęciajednostkiorganizacyjnej,możnajednakprzyjąć,żejesttostanowiącysubstratosoby
561
Zob.zwłaszczaM.Pazdan[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.K.Pietrzykowski,2020,art.32,nt6;podobnienp.SądNajwyższywpo-
stanowieniuz8.04.2009r.,VCSK401/08,LEXnr511000;T.Sokołowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.A.Kidyba,2012,art.32,
nt7;J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.32,nt6.OdmiennieE.Michniewicz-Broda
[w:]Kodekscywilny…,red.P.Księżak,M.Pyziak-Szafnicka,LEX2014,art.32,nt6,przyczymautorkaopowiadasięzapoglądem,
żewyraznjednocześnie”użytywart.32oznaczanwokreślonejdacieigodzinie”-tamże,nt5.
562
Nawzruszalnycharaktertegodomniemaniawskazująwyraźniem.in.J.Nowacki,Domniemaniaprawne,Katowice1976,s.35-36;
H.Dąbrowski[w:]Kodeks…,s.105;K.Piasecki,Kodekscywilny…,2003,art.32,nt1;M.Pazdan,Domniemaniadotyczącekommo-
rientówwprawiecywilnym[w:]Rozważaniaopaństwieiprawie.KsięgajubileuszowaofiarowanaprofesorowiJózefowiNowackiemu,
Katowice1993,s.173;M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1057;S.Dmowski,R.Trzaskowski
[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.J.Gudowski,2014,art.32;A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,2020,s.236.
Wprzypadkuniektórychinnychautorówprzyjmowanieprzeznichtakiejkwalifikacjidomniemaniazawartegowart.32wynika
zcałokształtuichrozważań-zob.np.T.Sokołowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.A.Kidyba,2012,art.32,nt1,5-7;J.Strzebińczyk
[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.32,nt5-6.Natomiastzdecydowanieodmiennypoglądnakon-
strukcjęprzepisuzawartegowart.32przedstawiłS.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.318.
563
Zob.więcejJ.Frąckowiak[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1118.
564
W.Rozwadowski,Praworzymskie.Zaryswykładuwrazzwyboremźródeł,Poznań2002,s.94.
565
Natematewolucjiosóbprawnychzob.M.Skory,Osobowośćprawnawsferzestosunkówgospodarczych-wybranezagadnieniakon-
strukcyjne,s.162-169,https://repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/108807/edition/104510/content(dostęp:18.12.2021r.).
566
Zob.więcejA.Krasuski,Statusprawnysztucznegoagenta.Podstawyprawnezastosowaniasztucznejinteligencji,Warszawa2021,
passim.
567
J.Frąckowiak[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1127;M.Skory,Osobowośćprawna…,s.170.Por.wyrokSN
z14.02.2008r.,IICSK502/07,LEXnr496376.
86
FilipCzuchwicki