Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII.Formypopełnieniaprzestępstwa
Art.18
presjęcodokoniecznościjegorealizacji(taktrafnieA.Wąsek,Kodekskarny…,1999,
s.261).Polecenietonakaz,swoistyrozkaz,dorozkazuklasycznegowłącznie,zja-
kimmamydoczynieniawwojsku(inaczejJ.Giezek[w:]Kodekskarny.Częśćogólna…,
red.J.Giezek,2012,s.159-160;P.Kardas[w:]Kodekskarny…,t.1,red.A.Zoll,2012,
s.338).Doistotysprawstwapolecającegonależywytworzenieuadresatapoleceniawoli
określonegozachowania,którestanowinaruszenieprawa.Osoba,doktórejkierowane
jestpoleceniedanegozachowania,niemusimiećświadomości,żejesttozachowanie
przestępne(por.P.Kardas[w:]Kodekskarny…,t.1,red.A.Zoll,2012,s.340).Sprawca
zarównopolecający,jakiwykonującyjegopoleceniemożeodpowiadaćzapopełnie-
nieprzestępstwaumyślnegolubnieumyślnegowzależnościodtego,czyprzyświecał
imzamiarrealizacjiczynuzabronionego,czyteżbrakbyłotakiegozamiaru,apolece-
niedotyczyłojedynienaruszeniawymaganychregułostrożnościwpostępowaniuzdo-
bremprawnym,cobyłoprzewidywanealbomożliwedoprzewidzenia(por.P.Kardas
[w:]Kodekskarny…,t.1,red.A.Zoll,2012,s.340-341).Odokonaniuprzestępstwa
wformiesprawstwapolecającegomożnamówićdopierowtedy,gdybezpośredniwy-
konawcazrealizujeczynzabronionybędącyprzedmiotempolecenia.Pókitegoczynu
wpełniniezrealizuje(wtymtakże,gdyniepodejmieczynnościzmierzającychdore-
alizacjiczynuzabronionego),sprawcapolecającyodpowiezausiłowaniesprawstwa
polecającego,podwarunkiemżewydanepoleceniepopełnieniaczynuzabronionego
dotrzedoadresataizostanieprzezniegozrozumianejakoobowiązekdowykonania
zracjiistniejącejiodczuwanejzależnościodpolecającego(zob.A.Zoll[w:]K.Bucha-
ła,A.Zoll,Kodekskarny…,1998,s.181;J.Giezek[w:]Kodekskarny.Częśćogólna…,
red.J.Giezek,2012,s.161;P.Kardas[w:]Kodekskarny…,t.1,red.A.Zoll,2012,s.340;
wkwestiiusiłowaniaczęściowoodmiennypoglądprezentujeA.Liszewska[w:]Prob-
lemywspółczesnegoprawakarnegoipolitykikryminalnej.KsięgajubileuszowaProfesor
ZofiiSienkiewicz,red.M.Bojarski,J.Brzezińska,K.Łucarz,Wrocław2015,s.267).
Sprawcapolecającyponosiodpowiedzialnośćzatypczynuzabronionego,jakibyłpo-
lecanydowykonaniawtreściprzekazywanegopolecenia,ijegoodmianę.Sprawca
polecającynieponosiodpowiedzialnościzaewentualnyeksceswykonawcy,chybaże
dotyczyłonprzewidywanejlubmożliwejdoprzewidzeniaodmianykwalifikowanej
przeznieumyślnenastępstwa(zob.A.Zoll[w:]K.Buchała,A.Zoll,Kodekskarny…,
1998,s.180;P.Kardas[w:]Kodekskarny…,t.1,red.A.Zoll,2012,s.341-342).
15.Różnicemiędzyposzczególnymiformamisprawstwniewykonawczych.Zarówno
stanuzależnieniasprawcywykonawczegoodsprawcypolecającego,jakiświadome
wykorzystanietegofaktudocelówpopełnieniaczynuzabronionegoczynnikami,
któreróżniąsprawstwopolecająceodzwykłegowzbudzeniauinnejosobyzamiaru
popełnieniaczynuprzestępnego,czylipodżeganiastanowiącegoformęzjawiskową
popełnieniaprzestępstwa,zaliczanegodosprawstwasensulargo.Odsprawstwakie-
rowniczegosprawstwopolecająceróżnisiętym,żesprawcakierowniczyniemusi
byćinicjatoremprzestępstwa,asprawcapolecającyzkoleimożeniemiećżadnego
ViolettaKonarska-Wrzosek
153