Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.8
umyślności.Winnychprzypadkachnieumyślnościąmożebyćobjętatylkoczęść
znamionustawowych.Taksiędziejenagruncieart.292§1k.k.,gdzienieumyślnością
mabyćobjętetylkoto,żerzeczpochodzizczynuzabronionego.Trudnowyobrazić
sobie,żesprawcanieumyślniewchodziwposiadanieokreślonegoprzedmiotu.Wtym
zakresiekoniecznajestumyślność.Ustawodawcaposługujesięrównieżpewnymihy-
brydami,dopuszczającmożliwośćwypełnieniaczęściznamionustawowychumyśl-
nielubnieumyślnie,ainnejczęściwyłącznienieumyślnie(por.art.177§1,art.355
§1k.k.).Równieżwtakimprzypadkumamydoczynieniazwystępkiemnieumyśl-
nym.Występkaminieumyślnyminiewystępkikwalifikowaneprzeznastępstwo
(art.9§3k.k.),jeślitypwyjściowyjestumyślny.Niekiedyjednakkształtustawowych
znamionmożenasuwaćwątpliwości,czychodziowystępekumyślny,czyteżnie-
umyślny.Taksięstałonp.nagruncieart.301§3k.k.,którystanowiolekkomyślnym
zachowaniu,tymczasemsłowonlekkomyślność”jestobcenomenklaturzekodeksowej,
azatemmożerodzićsięwątpliwość,jakątreściąjewypełnić.Zagadnieniemafunda-
mentalneznaczenie,ponieważjegorozstrzygnięciewpływanazakrespenalizacji.
6.Znaczenieumyślności/nieumyślności.Niekiedyumyślnośćmaznaczeniedlazasto-
sowaniaokreślonejinstytucjiprawakarnego.Taksiędziejewprzypadkunawiązki
opisanejwart.47§1k.k.,gdziemowaoprzestępstwachumyślnych,wprzypadkuktó-
rychskazanieuzasadniazastosowanietejinstytucji.Zkoleinadzwyczajnezłagodzenie
karymożenastąpićwprzypadkuprzypisaniaprzestępstwanieumyślnego(art.60§2
pkt3k.k.).Wreszcieumyślnośćmafundamentalneznaczeniewprzypadkurecydywy
szczególnej(art.64§1i2k.k.).
7.Umiejscowienieumyślnościinieumyślnościwstrukturzeprzestępstwa.Umyślność
oraznieumyślność,któreakcentujeustawodawcawart.8k.k.,należądoznamion
ustawowychczynuzabronionego,aniedowiny.Trafniepodkreślasięwdoktrynie,
żefaktoddzieleniastronypodmiotowejodwinynieoznacza,żeumyślnośćinie-
umyślnośćniewpływająnajejstopień.Jaksiępodnosi,stopieńwinywyznaczastopień
społecznejszkodliwości(takA.Zoll[w:]Kodekskarny.Częśćogólna,t.1,Komentarz
doart.1-52,red.W.Wróbel,A.Zoll,s.141-142).Jeśliuznać,żestopieńspołecznej
szkodliwościwyznaczastopieńwiny,tozłatwościądajesięuzasadnić,żeumyślność
determinujestopieńtejostatniej.Dofaktorówocenystopniaspołecznejszkodliwości
należybowiempostaćzamiaru.Niestetyniedasiętegosamegopowiedziećonie-
umyślności.Przepisart.115§2k.k.niewymieniasubiektywnychelementównie-
umyślności,wspominawyłącznieonaruszeniuzasadostrożności.Niemożnazatem
wtreścitegoprzepisuupatrywaćpodstawdotwierdzenia,żenieumyślnośćwpływa
nastopieńwiny.Gdybyprzepisart.115§2k.k.stanowiłrównieżoprzewidywaniu
lubmożliwościprzewidywaniapopełnieniaczynu,niebyłobywątpliwościcodotego,
żepostaćnieumyślnościwyznaczałabystopieńspołecznejszkodliwości,atymsamym
stopieńwiny.
JerzyLachowski
77