Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.9
Częśćogólna
wejodwinyjestjaknajbardziejmożliwe.Dostronypodmiotowejnależybowiemtu-
tajprzewidywaniemożliwościpopełnieniaczynuzabronionego(orazewentualnie
wolauniknięciatakiegoczynu),podczasgdydowinynależyzasadnośćprzypuszcze-
nia,żesprawcaczynuuniknie.Niecotrudniejoddzielićstronępodmiotowąodwiny
wprzypadkunieumyślnościnieświadomej.Przyjmującczystoobiektywnepodejście
donieumyślnościnieświadomejiuznając,żejejistotawyczerpujesięwobiektywnej
przewidywalnościczynuzabronionego,należałobyuznać,żewprzypadkuczynówop-
artychnanieumyślnościnieświadomejniemapoprostustronypodmiotowej.Strona
podmiotowanawiązujebowiemdosprawcyijegoindywidualnychcech.Tam,gdzie
takiegonawiązanianiema,tamniemastronypodmiotowejwpostacinieumyślności
nieświadomej.Jednaktakwcalebyćniemusi.Zpraktycznegopunktuwidzeniaoprzy-
pisaniunieumyślnościnieświadomejdecydująkryteriaobiektywneorazsubiektywne
(por.wyrokSAwGdańskuz31.01.2013r.,IIAKa7l13,LEXnr1289404,wktórymak-
centujesiępotrzebęuwzględnianiazindywidualizowanejmożliwościprzypisanianie-
umyślnościnieświadomej).Ograniczeniesiętylkodojednychalbododrugichmożepro-
wadzićdownioskównieakceptowalnychzkryminalnopolitycznegopunktuwidzenia.
Takotoskrajniesubiektywistycznepodejściedoocenymożliwościprzewidywaniamu-
siałobyprowadzićdoniemożliwościpociągnięciadoodpowiedzialnościkarnejsprawcy
wprzypadkupoważnegodeficytuwiedzy.Skrajnaniewiedzazawszeusprawiedliwiałaby
sprawcę,niemożliwebowiembyłobywówczasprzypisywanieindywidualnejmożliwości
przewidywaniaczynuzabronionego.Zkoleiskrajnieobiektywnepodejściemusiałoby
prowadzićdouwolnieniaododpowiedzialnościkarnejzaczynopartynanieumyślno-
ścinieświadomejtegosprawcy,którymatakdużąwiedzę,żejestwstanieprzewidzieć
to,coniejestprzewidywalnedlaprzeciętnegoczłowieka.Takwięcdużawiedza(nad-
wyżkainformacji)równieżusprawiedliwiałabysprawcę,podczasgdyintuicyjniepo-
wiemy,żetakanadwyżkauzasadniałabyraczejjegoodpowiedzialnośćkarną.Wydaje
sięzatem,żekryteriummiarodajnegowdanychokolicznościachwzorcapowinnobyć
punktemwyjściadodalszychrozważań.Wynikrozumowanianapodstawietakiego
kryteriumpowinienbyćzweryfikowanykryteriumindywidualizującym.Należyzadać
sobiepytanie,czypostroniesprawcyistniałytakieinstrumenty,którepozwoliłybymu
przewidziećczynzabroniony.Tymiinstrumentamibędąnarzędzia,którymimógłsię
posłużyćsprawca,wiedza,którądysponował.Chodzizatemotakiecechyindywidualne
sprawcy,któreniemajązwiązkuzgeneząjegodecyzjiopodjęciuryzykownegozacho-
wania.Tebowiemwiążąsięzwiną.Reasumując,przyoceniemożliwościprzewidy-
waniabierzesiępoduwagękryteriumobiektywne(odnoszeniezachowaniasprawcy
dozachowaniawzorcowegoobywatela)oraztecechyindywidualnesprawcy,które
niemająbezpośredniegozwiązkuzgeneząjegodecyzjiwoliopodjęciuzachowania
sprowadzającegozagrożeniedladobraprawnego.
17.Następstwo.Przepisart.9§3k.k.przewidujeodpowiedzialnośćkarnązanastępstwo.
Przezpojęcienastępstwanależyrozumiećdalszyskutekspowodowanyprzezspraw-
88
JerzyLachowski