Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
wyznaczałynatomiastuznawanekoncepcjedoktrynalne,mającetakżesilne
zakotwiczenieterytorialne;wkrajachgermańskichipozostającychpodichwpły-
wemfunkcjonowałsystemrewizyjny,natomiastweFrancjiikrajach,wktórych
zadomowiłsięKodeksNapoleona,obowiązywałsystemkasacyjny.
II.
WPolsceroku1918,naproguIIRzeczpospolitej,obowiązywałyodziedziczone
pozaborcachczterysystemypostępowaniasądowegowsprawachcywilnych.
Rosyjskaustawapostępowaniacywilnegozdnia20listopada1864r.(tomXVI
cz.IZwoduPraw),przesyconapierwiastkiemprawafrancuskiego,obejmowała
postępowaniewsprawachspornychiniespornych,łączącharmonijniezasadę
kontradyktoryjnościzelementamiinstrukcyjności,wzakresieśrodkówodwo-
ławczychprzewidującapelacjęorazkasację,funkcjonującąjakośrodeknadzwy-
czajny,obokrestytucjiitzw.opozycjitrzeciego.Procedurarosyjska,mającamocna
terenieKrólestwaPolskiegood1875r.,czerpaławielerozwiązańinstytucjonalnych
zfrancuskiegokodeksupostępowaniacywilnegoz1806r.,obowiązującegonazie-
miachpolskichod1808r.wrazzKodeksemNapoleona.
Naobszarzezaborupruskiegoobowiązywałaustawaopostępowaniucywil-
nymzdnia30stycznia1877r.,normującazarównopostępowaniewsprawach
spornych,jakiwsprawachegzekucyjnych(zwyjątkiemzarząduprzymusowego
ilicytacjinieruchomości),azesprawniespornychtylkosprawyoubezwłasno-
wolnienieoraztzw.postępowaniewywoławcze.Procesemrządziłaniepodziel-
niezasadakontradyktoryjności,praktyczniebezjakichkolwiekkoncesjinarzecz
zasadyinkwizycyjności.Środkiemprzeciwkoorzeczeniombyłoodwołanieoraz
rewizjaprzysługującaodwyrokówsądówapelacyjnych.
Aktemprawnymregulującympostępowaniecywilnenatereniezaboru
austriackiegobyłaustawaopostępowaniusądowymwcywilnychsprawach
spornychzdnia1sierpnia1895r.,tzw.procedurakleinowska
1
,obowiązującaod
dnia1stycznia1898r.Towarzyszyłajejustawaustrojowazdnia1sierpnia1895r.
owykonywaniusądownictwaiwłaściwościsądówzwyczajnychwsprawach
cywilnych,zwanaUNormąJurysdykcyjną”,zawierającatakżeprzepisydotyczące
sprawniespornych,zwłaszczazzakresuwłaściwościsądów.ProcedurzeUkleinow-
skiej”przyświecałamyśl,żeprocescywilnysłużynietylkoprywatnyminteresom
stron,alerównieżdobruogólnemu(publicznemu),toteżzasadakontradyktoryj-
nościkorygowanabyławdużymstopniuelementamiinstrukcyjnymi.Osnowę
systemuzaskarżaniaorzeczeńwprocedurzeaustriackiejstanowiłoodwołanie,
przysługująceodwyrokówsądówpierwszejinstancji,orazrewizjaodwyroków
sądówodwoławczych,uzupełnianerekursemizażaleniem.
Czwartymsystemempostępowaniacywilnego,mającymniewielkieznacze-
nie,byławywodzącasięzeźródełgermańskichprocedurawęgierska,obowiązu-
jącaszczątkowonaterenachSpiszuiOrawy.
1
OdnazwiskaFranciszkaKleina,profesoraUniwersytetuWiedeńskiego,rzecznikaiorędownika
reformypostępowaniacywilnego.
26