Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział1.Przemianymałżeństwairodzinywponowoczesnymświecie
czyniąówaktaktemindywidualnejdecyzji,niewymagającymnegocjacjizpart-
nerem.
Głównaaktywnośćrodzinyskupiasięnawybranychfunkcjach,które,jak
piszeZ.Tyszka29,wykonywanesąwsposóbbardziejpogłębiony.Powiązania
rodzinymałej(dwupokoleniowej)zmikrostrukturamiwspólnotowymisłabną
(np.jejwięźsąsiedzka).Rodzinastajesięgrupącorazbardziejintymną.
Wzrastawewnątrzrodzinnatolerancjaiakceptacjawewnątrzrodzinnego(wtym
szczególniemałżeńskiego)egalitaryzmuprzycorazwiększejwyrozumiałości
dlaideologicznychróżnicmiędzypokoleniami.Instytucjonalnyaspektżyciaro-
dzinnegojestzredukowanywstosunkudorodzinyokresupreindustrialnego30.
Większegoznaczenianabierająinterakcjeorazekspresjaosobowościczłonków
rodzinyniżdostosowaniesiędowymogównormirólrodzinnych.Roleinormy
sąjużmniejszczegółowoisztywnowyznaczoneniżwtradycyjnejrodziniein-
stytucjonalnej.Występujezupełnybrakdystansumiędzymężemażonąoraz
międzydziećmiarodzicami.Dzieci,zwłaszczastarsze,traktowanesąpokole-
żeńsku.Malejespecjalizacjarólmężaiżony.„Światy”męskiiżeńskiulegają
wrodziniescaleniu,unifikacji.Rośnierangaczynnościnieinstrumentalnych,
szczególnegoznaczenianabierafunkcjaemocjonalna.Rodzinysąbardziejkon-
fliktoweniżdawniejiznaczniebardziejpodatnenarozpad.Rodzinawspół-
czesnastanowipodwielomawzględamiprzeciwieństworodzinyokresuprein-
dustrialnego.PrzemianyrodzinywXIXiXXwiekupolegałynastopniowym
oddalaniusięodmodelurodzinyfunkcjonującejwspołeczeństwachpreindu-
strialnych31.
Dlaspołeczeństwpostindustrialnych,czyteżpostprzemysłowych32,charak-
terystycznyjestspadekudziałusektoraprodukcyjnegowgospodarce,znaczny
wzrostsektorausługmaterialnychiniematerialnych,stopniowyzanikpracyfi-
zycznejipowiększeniesięobszarówpracyumysłowej,szerokieupowszechnie-
niewiedzynawyższympoziomie,dynamicznywzrostliczbyuczonychorazin-
stytucji,automatyzacja,wielokrotnespotęgowanieprzepływuinformacjiwskali
społeczeństwglobalnych,masowyrozwójponadpaństwowychinstytucjiproduk-
cyjnychiusługowych,ogromnenasilenieprzestrzennejruchliwościludnościo-
wejstanowiącepodstawęintensywnegozderzeniakultur,dalszeszybszepo-
stępyatomizacjispołecznej,radykalnazmianastrukturyspołeczeństw,dalsza
liberalizacjawwielusferachregulatorówżyciaspołecznegoorazzmniejszenie
stopniaichegzekwowaniawdziedzinieobyczajowościimoralności,zmniej-
szyłasięrównieżwskalimasowejskutecznośćoddziaływaniawEuropienorm
religijnych,postąpiłnaprzódprocesautonomizacjijednostek1zarównowsfe-
29Z.TYSZKA:Rodzinawewspółczesnymświecie…,s.15.
30Ibidem.
31Ibidem,s.16117.
32Zob.:D.BELL:TheCommingofPost-IndustrialSociety.NewYork1973.
