Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
Marcellinżyłwczasie,kiedycesarstwoprzechodziłoprzezokresfun-
damentalnychzmian,żewskażemytęnajbardziejwidocznązperspektywy
współczesnegoczytelnika,amianowiciekresfunkcjonowaniawładzycesarskiej
naZachodzie,którywpowszechnejświadomościfunkcjonujejakoupadekce-
sarstwazachodniorzymskiego.Wjegoefekcietocesarstwowschodniorzymskie,
zKonstantynopolemjakocentrum,stałosiębezpośrednimjegonastępca,odpo-
wiedzialnymzakultywowaniewielowiekowejtradycjipaństwowościrzymskiej.
IMarcellinjestświadomytego,cosięwydarzyłoiwłaśnieztegopowodupod
rokiem476zamieszczachronologicznywywód2.
WartośćKronikiMarcellinadlawspółczesnegobadaczaniesprowadzasię
jedyniedotego,żewpoważnejczęścijestonarelacjączłowieka,któryobserwo-
wałwydarzenia,októrychpisałlubczerpałinformacjeonichodichświadków
czyuczestników,czyżezawierainformacje,którenieobecnesąwinnych,do-
stępnychnamźródłach,jakrównież,żezewzględunaswójannalistycznyirze-
telnycharakterwykorzystywanajestdoodtwarzaniachronologiiwydarzeń,ale
żeprzynosi,mimoswojejlakoniczności,szeregwiadomościdotyczącychkwestii
społecznych,politycznych,religijnychrozgrywającychsięcesarstwierzymskim.
TęopiniębędziemógłzweryfikowaćCzytelnik,zapoznającsięztłumaczeniem
Kroniki,jakirozważaniamijemutowarzyszącymi.
JakdotądaniKronika,anijejkontynuacja-pozadrobnymifragmentami
rozsianymiwróżnychpublikacjach-niebyłytłumaczonenajęzykpolski,co
oznacza,żezamieszczonewksiążceichprzekładysąpierwszymi.Mamynadzie-
ję,żebędąoneużytecznedlawszystkichtych,którzyinteresująsiędziejami,tak
cesarstwazachodniorzymskiego,jakiwschodniorzymskiego(bizantyńskiego).
KronikaMarcellinaszybkoweszładoobiegu.Wśródjejczytelnikówbył
Kasjodor,któryzachęcałwswoichInstytucjachdosięganiaponią.Wpołowie
XVIw.powstałajużjejpierwszanaukowaedycja3.Od1894r.dysponujemy
wzorcową,używanądodzisiaj,aopublikowanąwMonumentaGermaniaeHi-
storica,edycjąTeodoraMommsena4.Niezwykleważnywkładwbadanianad
KronikąijejautoremwniósłaustralijskiuczonyBrianCroke,któryw1995r.
opublikowałjejangielskietłumaczeniezobszernymkomentarzem,awroku
2MarcellinKomes,a.476.2:HesperiumRomanaegentisimperium,quodseptingen-
tesimononoVrbisconditaeannoprimusAugustorumOctauianusAugustustenerecoepit,cumhoc
Augustuloperiit,annodecessorumregniimperatorumquingentesimouigesimosecundo,Gothorum
dehincregibusRomamtenentibus.
3ChroniconMarcelliniComitis...quodrerumorientaliumhistoriamEusebii&diviHiero-
nymiusqueadlustinianitemporaprosequitur,nuncprimuminlucemeditum,ed.A.Schonho-
vius,Paris1546.
4MarcelliniV
.C.comitisChronicon,ed.T.Mommsen,[in:]MGH.AA,t.XI,Berolini
1894,s.37-104.
