Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Kryteriarozpoznaniaiwspółczesnedefinicjeniepełnosprawnościintelektualnej
33
-learning/developmentaldisability,
-mentaldeciency/subnormality(Maulik,Harbour2011).
Dowodemnaogromnetrudnościterminologicznemożebyćdyskusjatocząca
sięprzezdziesięćlat(1992-2002)wgronieekspertówpracującychprzyAmerykań-
skimTowarzystwieds.UpośledzeniaUmysłowego(AmericanAssociationonMen-
talRetardation-AAMR).Wynikiemtejdebatybyłoopracowanienowejdefini-
cji,wedługktórejupośledzenieumysłowetoniepełnosprawnośćpowstającaprzed
18rokiemżycia,charakteryzującasięistotnymiograniczeniamitakwfunkcjono-
waniuintelektualnym,jakiwzachowaniuprzystosowawczym,któredefiniowane
jestpoprzezadaptacyjneumiejętnościpoznawcze,społeczneipraktyczne.Dlazro-
zumieniaistosowaniatejdefinicjiznaczeniemająnastępującezałożenia:
-ograniczeniawobserwowanymaktualniezachowaniuwinnybyćrozpatrywane
wewnątrzkontekstuśrodowiskowegotypowegodlagrupyrówieśniczejikultury.
Typoweotoczeniejednostkitodom,najbliższaokolica,szkoła,pracaiinneśro-
dowiska,wktórychludziewtymsamymwiekuprowadzązwyczajneżycie,bawią
się,pracująikomunikują;
-rozpoznanieupośledzeniajestważnejedyniewtedy,gdyuwzględniazróżnico-
waniekulturoweijęzykowe,różnicewkomunikacji,czynnikisensoryczne,mo-
toryczneibehawioralne.Oznaczato,żewdiagnozowaniunależywziąćpoduwa-
gęzróżnicowanieindywidualne,wrażliwośćjednostkinabodźceśrodowiskowe
(ang.responsefactor),kulturęipochodzenieetniczne,językużywanywdomu,
niewerbalnąkomunikacjęorazzwyczaje,któremogąwpływaćnawynikioceny;
-osobazniepełnosprawnościąopróczsłabychstronmatakżemocnestrony,po-
siadazdolnościimożliwościniezależneodjejumysłowejniepełnosprawności.
Należądonichmożliwościfizyczneizdolnościspołeczne,którewwieluzakre-
sachprzewyższająrozwojoweograniczenia;
-ważnymcelemopisuograniczeńwfunkcjonowaniujednostkijestopracowanie
profilupotrzebnejjejpomocy.Etykietanupośledzenieumysłowe”winnasięwią-
zaćzkorzyściamiwynikającymiznakreśleniaprofilupotrzebnejpomocy;
-odpowiedniozindywidualizowanapomocpodnosiogólnąjakośćfunkcjonowa-
niaosóbzupośledzeniem(Kulesza2004:25-26).
Należyjednakpamiętać,żewprzypadkutejczęścipopulacjikoniecznajest
czasamidiagnozapodwójna(ang.dualdiagnosis),ponieważznacznieczęściejniż
wpopulacjigeneralnejnotowanejestwspółwystępowanieniepełnosprawnościin-
telektualnejizaburzeńzdrowiapsychicznego(Zasępa2013:23)26.
AAMRobecniezmieniłanazwęnaAmerykańskieStowarzyszenieNiepełno-
sprawnościIntelektualnejiRozwojowej(AmericanAssociationonIntellectualand
26
TępodwójnądiagnozęstosujesięwzasadzieodlatosiemdziesiątychXXwieku.Przedtemob-
jawyzaburzeńpsychicznychizaburzeńwzachowaniuuważanozaintegralnączęśćupośledzenia
umysłowego(Zasępa2013:23).
