Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Wybranewymiaryosobowościoweiaksjologiczne…
mobilizującewyzwanie.Wartopodkreślić,żezasobyistotnewprocesieradze-
niasobiezestresemtoindywidualne,relatywniestałewłaściwościjednostki
(dyspozycje),określanemianemprzekonańioczekiwań,naktóreskładająsię:
poczuciekoherencji,własnejwartości,skuteczności,dyspozycyjnyoptymizm
orazpoczuciepanowanianadzdarzeniami(Ogińska-Bulik,2006,s.91).Co
istotne,posiadanezasobymogąwpływaćnaspostrzeganieśrodowiskowych
stresorówiwymagań,atakżenaradzeniesobieznimi.Jeślipracabędzie
czynnikiemsprzyjającymzarównorozwojowiosobowości,jakikarierzeza-
wodowej(osiąganiustanowisk,wiedzy,kompetencji),tozagrożenia,stresory
lubnieprzewidzianeprzeszkodyniebędąpowodowałyobniżeniapoziomu
wykonaniazadań.Pracownicy,którzyreagująnasytuacjewpracyjakona
wyzwanie,ponosząmniejszekosztyemocjonalne,azatemfunkcjonujądodat-
kowowsposóbprozdrowotny.
Wmodelachteoretycznychwykorzystywanychwpsychologiimotywacji
podkreślasięrolęzadań,wktórychpopodjęciudziałaniamożliwyjestwynik
wskazującyzarównonapowodzenie,jakinaporażkę.Wartopodkreślić,że
rozpatrywanierezultatówtychdziałańimechanizmówfunkcjonowaniapra-
cownikówróżnychszczebliorazosóbtwórczowykonującychswójzawód
poszerzaperspektywębadawczą.
Konfrontacjazustalonymikryteriamiprzypodejmowaniudziałaniamoże
służyćkadrzewysokiegoszczeblamenedżerskiegodoocenykierowniczej
ipracowniczej.Wtymcelubudujesięskale,określakryteriainormy,porów-
nujewyniki.Alejeśliposzerzyćkwestięosiągnięćzawodowychodziałania
twórczewpracyartysty,zagadnieniesiękomplikuje.Tekwestiezostanąza-
prezentowanewdalszejczęścirozdziału.
XymenaGliszczyńskawczasiezmianysystemupolityczno-społecznego
wPolsceopracowałainteresującąmetodędopomiarupoczuciakontroliwsy-
tuacjipracy(Gliszczyńska,1990).Autorkaporuszyłam.in.niezwykleważną
kwestięnormalizacjiefektówpracy.Projektującskalęwartościzawodowych,
złożonychztakichkryteriówocenypracownika,jakkompetencje(rozumia-
nejakokwalifikacje),wykształcenie,znajomośćjęzykówobcych,pełniona
funkcjaformalna,zarobki,udziałwkonkursach,zrealizowaneprojekty,na-
grodzonepracekonkursowe,poddałajeanaliziedyskryminacyjnej.Okazało
sięnaprzykład,żewykształcenieniemazbytdużejmocydyskryminacyjnej.
Wysokiekorelacjewartościzosiągnięciamizawodowymiotrzymały:pełnio-
nafunkcja,zarobkiwmiejscupracy,własneprojekty,udziałwkonkursach,
pozycjawhierarchiipracowników,imiennezamówieniaprojektówprzezin-
westorów,liczbanagrodzonychprackonkursowych,stażpracyinagrodyze-
wnętrzne(Gliszczyńska,1990,s.26).
Interesującyjestfakt,żeBarbaraMróz,którapoponaddwudziestulatach
odwspomnianejpublikacjiGliszczyńskiejprzeprowadziłaanalizęwskaźni-
kówosiągnięćzawodowychnaanalogicznejgrupiepracownikówwyższego
15
