Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
Niezależnieodwspominanejjuż,adaptacyjnejfunkcjiobrazuwłasnejchoroby,cha-
rakterskładającychsięnańsubiektywnychwyobrażeńchoregowsposóbzasadniczy
określajegostosunekdochorobyileczeniaorazwyznaczakierunekpodejmowanych
działań.Dlategoteżpoznaniesubiektywnegoobrazuchorobypacjentapowinnobyć
podstawowymzadaniemkażdejosobysprawującejnadnimstałą,profesjonalnąopiekę
medyczną.
Jakwidać,niezależnieodobiektywnychcechsytuacji(biologicznywymiarchoro-
by),czynnikipsychologicznewywierająbardzodużywpływnapercepcjęjejsympto-
mów.Opróczobrazuwłasnejchoroby,którystanowipewnąspecyficznąiwzględnie
trwałąstrukturędynamiczną,wliteraturzewymieniasięmiędzyinnymitakiepsycho-
logiczneczynniki,jakkierunekuwagi(koncentracjauwaginawłasnychdoznaniach
zwiększaliczbęspostrzeganychizgłaszanychobjawówchorobowych),uczeniesię(np.
obserwacjazachowańosóbznaczącychwzakresieichstosunkudoswegozdrowia),
oczekiwania(lepszapercepcjadoznańodpowiadającychwytworzonymoczekiwaniom)
orazemocje(wzrostwrażliwościnaobjawydyskomfortu,negatywnaocenazdrowia
iobserwowaniewiększejliczbyobjawówwrazzpogorszeniemnastroju)(Bishop,
2000).
Uwzględniającwymienioneczynniki,należypamiętać,żepercepcjaobjawówzaw-
szemacharaktercałościowy,tzn.żepacjentniespostrzegaichwpostacioderwanych
odsiebieinformacji,leczwłączawschematyjużposiadanejwiedzyipoglądówna
tematdanejchoroby.Wtymmiejscuwracamyponowniedozwiązkuwymienionych
czynnikówzobrazemwłasnejchorobyorazznaczeniatejstrukturyjakoważnegome-
chanizmuregulacyjnego.
1.2.2.Deprywacjapotrzeb
Rozpatrywaniepsychologicznejsytuacjichoregowkategoriachpotrzeb,których
zaspokojeniewwarunkachchorobynapotykaliczneinierazpoważnetrudności,wy-
dajesięmiećszczególnywalorpraktyczny.Pozwalabowiemuporządkowaćczynniki,
którezaburzająnormalnefunkcjonowaniepacjentalubgrożątakimzaburzeniem,
azarazemjakwzwierciadlanymodbiciuukazujączynniki,któremogąwesprzećjego
zdrowieirozwój.
Wśródróżnychpsychologicznychkoncepcjipotrzeb,bardzoużytecznadoopisu
sytuacjiczłowiekachoregowydajesiękoncepcjapotrzebA.Maslowa(Maslow,1964;
1990).Użytecznośćtapłyniegłówniezfaktu,iżjesttokoncepcjaspójna,azarazem
prostaiklarowna.Dostarczamodelupozwalającegonaprostąklasyfikacjępodstawo-
wychpotrzebchorego,ułatwiającegoidentyfikacjęczynnikówutrudniającychichza-
spokojenie,jakrównieżidentyfikacjęewentualnychczynnikówwspierających.
Przykładowalistanajprostszychpytań,najakiepowinniodpowiedziećsobielekarz
lubpielęgniarkaopiekującysięchorymiusiłującyuwzględnićwtejopiecepotrzeby
psychicznechorego,wyglądaćmożenastępująco:
Poziompotrzebbezpieczeństwa.Czychoryżywijakieśobawylubwątpliwości
związanezchorobą,leczeniemipobytemwszpitalu?Conależyzrobić,byzmniejszyć
obawychoregoipodnieśćjegoogólnepoczuciebezpieczeństwa?
Poziompotrzebprzynależnościimiłości.Jakwyglądająrelacjepacjenta
zbliskimiiczymogąmiećjakiśzwiązekzobserwowanymiuniegoobjawami?Czy
