Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
interakcji14,samokomunikowanieprawniczemożnapróbowaćcharakteryzować
wzdecydowaniebardziejszczegółowyisubtelnysposób.
Niejesttojednakcelemniniejszejksiążki,którapoświęconajestgłównieza-
gadnieniomkomunikowaniaprawa.Trzebajednakwtymmiejscuprzyznać,że
zaproponowanewstępnewyróżnieniekomunikowaniaprawaikomunikowania
prawniczegodalekiejestodspełnieniawymogówostregopodziału.Antycypując
kolejneanalizynależyzauważyć,żekonkretneprzykładykomunikowaniapraw-
niczego,nietylkopomiędzyprofesjonalistamialaikami(np.udzielanieporad,
tłumaczenietreściszczególniezawiłychprzepisów),mogąbyćwpełnizasadnie
traktowanejakoprocesykomunikowaniaprawa.
1.;.Założeniaprzeglądu
WCzęściIniniejszejksiążkinajpierwdokonujesiękrytycznegoprzeglądu(zob.2)
rozważańbezpośredniodotyczącychkomunikowaniaprawa,lubbędącychszcze-
gólnieistotnymidlategozagadnienia,prowadzonychodprzełomuIiIIpołowyXX
wieku.Przyjęcietakiejcezuryczasowejniejestwynikiemniczymnieuzasadnionej
arbitralnejdecyzji,lecztymiżtowłaśniewklasycznejjużpracyNorbertaWie-
neraCybernetykaaspołeczeństwo,opublikowanejw1950roku,znajdujesięroz-
działszóstyzatytułowanynPrawoaporozumiewaniesię”(Wiener1961:115-122).
Twórcacybernetykipiszetam,żenprawomożnaokreślićjakoetycznąkontrolę
wodniesieniudoporozumiewaniasięidojęzykajakodopewnejformykomunika-
cji,zwłaszczagdytanormatywnafunkcjajestsprawowanaprzezjakąśwładzę,do-
stateczniesilną,bynadaćswymdecyzjomskutecznąsankcjęspołeczną.Prawojest
procesemdostosowywaniawięzów,łączącychzachowaniesięróżnychjednostek,
wceluuzyskaniawarunkówdozapewnieniatego,conazywamysprawiedliwością,
warunków,któreumożliwiąunikaniesporówlubpozwoląjerozsądzać”(1961:
115),atakżepodnosi,iżnproblemyprawatrzebauznaćzanależącedocybernetyki
iteoriiporozumiewaniasię”(1961:121).Jakkolwieknależyzgodzićsięzgłosami
krytykiwzględemrozważańWienerazawartychwprzytoczonymrozdziale(Lang
1963:60,97,przyp.7;Malinowski1977:18;Tarno1986:17),totrzebaprzyznać,
iżtowłaśnieonporazpierwszytakwyraźniezwracauwagęnaogólniepojmo-
14Przykładowo,Stadniczeńko(2008:158,162,164-165,2013)przedstawiaogólneza-
gadnieniakomunikowaniasiępodczasrozprawysądowej,aJackson(1994:105-109)buduje
schematopisowyzgłaszaniasprzeciwupodczasrozprawywsystemieanglosaskim.Zkolei
Jopek-Bosiacka(2010:48)podajeprzykładyjuższczegółowychbadańempirycznych,m.in.
nadwpływem,jakimożewywrzećnasędziówprzysięgłychodpowiednidobórsłówisposób
składaniazeznańpodczaspostępowaniasądowegowsystemieanglosaskim.Wpodobnymtonie
Nelken(1996c:6)przytaczawynikibadań,wedługktórychprawnicywrozmowachnaosob-
nościzeswoimiklientamiszczególniecynicznieprzedstawiajązawiłościprocedurprawnych,
zadająctymsamymkłamnierazspotykanymwyidealizowanym,noficjalnymobrazom”prawa.
Wydajesię,iżtowewłaśnietakiezagadnieniawpisujesięnurtbadańnadlegalcommunication
opisywanyprzezSchuetz(2009).
28
