Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Genezapojęciaagonizmu
Tylkopojęciapozbawionehistoriidająsięzdefiniować.
(FryderykNietzsche,2011,s.78).
Pojęciaagonuiagonizmu,choćnacodzieńrzadkospotykane,posiadająugrunto-
wanemiejscewszeregudyscyplinnaukowych.Opróczpodstawowegozastosowania
wobszarzestudiówklasycznychihistoriografiistarożytnej,określeniatepojawiają
sięm.in.wstudiachkulturowych(Caillois,1997;Huizinga,2007),historiispor-
tu(Kyle,1993),teoriikrytycznej(Colaguori,2012),literaturoznawstwie(Bloom,
1982)oraz,lastbutnotleast,normatywnejteoriipolitycznej,którastanowigłówny
przedmiotponiższejpracy.Wielośćznaczeńkategoriiagonuiagonizmuwreflek-
sjihumanistycznejispołecznejwymagapewnegouporządkowania,zanimmożliwe
będziezrekonstruowaniesensuichużyciawobszarzewspółczesnychteoriidemo-
kracjiagonistycznej.Niechodzitujednakoskatalogowaniewszelkichwystąpień
owychpojęć,leczowskazanietychichużyć,którestałysiępodstawądlakoncepcji
demokracjiagonistycznej.
Kategoriademokracjiagonistycznejpojawiłasięwliteraturzenapoczątkulatdzie-
więćdziesiątychXXw.Pojęciaagonuiagonizmuposiadająjednakstarożytnąprowe-
niencjęiodsyłajądoszerokiegospektrumznaczeń,któreinspirowałyintelektualistów
począwszyodkońcaXIXw.,kiedyprzywróconezostałyrefleksjihumanistycznej
przezhistoriografiękulturyantycznej.ZasadniczarolaprzypadatuJacobowiBurck-
hardtowiorazFryderykowiNietzschemu.Pierwszyznich,wpływowyszwajcarski
historyk,wswoichwykładachnatematkulturygreckiejkreśliłobrazspołeczeństwa
przenikniętegoduchemrywalizacjiwnieomalwszystkichsferachżycia:nietylko
wewspółzawodnictwiesportowym,lecztakżewsztuce,rzemiośle,filozofiiiwojnie.
F.Nietzsche-słuchaczwykładówJ.Burckhardta-odwołującsiędogreckiegoago-
nuwewczesnymesejuRywalizacjaHomera,narzekał,żewspółczesnakulturazatra-
ciładuchawspółzawodnictwaiwzywałdojegowskrzeszenia(FryderykNietzsche,
1993,s.90).NaówduchagonuzwracałauwagęwswojejfilozofiipolitycznejHannah
Arendt,niewątpliwiezawdzięczającawielerefleksjomF.Nietzschego.Jejkoncepcja
polityczności-działaniawsferzepublicznej,któregocelemjestuzyskanienieśmier-
telnejsławy-sięgaładoantycznychideałów,leczniebyłaichprostymprzeniesieniem
wewspółczesnykontekst,atwórcząreinterpretacją.
AjednakwXXw.pojęciaagonuiagonizmuulegaćzaczęłydehellenizacji-za-
miastdenotowaćcharakterystycznydlastarożytnychGrekówtypkultury,odnoszone
15
