Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wewspólnymdążeniudonarodowegosamostanowieniaczujemysię
wszczególnysposóbzwiązaniznarodempolskim.Laureatpokojowejnagrody
niemieckiegoksięgarstwaWładysławBartoszewski9,którynawłasnejskórze
doznałokrucieństwprzemocynarodowegosocjalizmu,oświadczyłniedawno:
nPrzezwyciężeniepodziałuNiemiecleżytakżewinteresiePolski.Nazachódod
naschcemydemokracji”.
Prof.Bartoszewskizłożyłpodpispodwspólnądeklaracjąpolskichiniemiec-
kichkatolikówzokazjilwrześnia1989rokupodhasłemnOwolność,sprawied-
liwośćipokójwEuropie”podobniejaknowypolskipremierTadeuszMazowie-
cki.Korzystamzokazji,ażebyzapewnićpremieraMazowieckiegoonaszych
życzeniachwszelkiejpomyślnościwjegotrudnejmisji.Chcemy,żebyodniósł
sukces,chcemyudzielaćmuwsparciawedługnaszychsił.
Niemażadnychwątpliwości:aktualnepolityczneispołeczneprzemiany
wpaństwachUkładuWarszawskiegootwierająhistorycznąszansędlaurzeczy-
wistnieniaprawczłowiekadlatychwszystkichEuropejczyków,którymodma-
wianoichwminionychdziesięcioleciach,tymsamymtakżedlawszystkich
Niemców.
Rządfederalnyjestzdeterminowanydowykorzystaniatejszansy.Naszym
celempozostajenadal-jaksformułowałtoKonradAdenauerpodczaszlotuŚlą-
zakówwNiemczech11czerwca1961roku-nażebyEuropastałasiękiedyś
wielkim,wspólnymdomemdlawszystkichEuropejczyków,domemwolności”.
WEuropieprzyszłościmusiprzedewszystkimchodzićosamostanowienie
iprawaczłowieka-osuwerennośćnarodową,mniejograniceiterenysuwe-
renne.Ponieważniesuwerennepaństwa,leczsuwerennenarodybędąwieńczyły
dziełobudowyEuropy.
JużnigdywięcejEuropaniemożeiśćzdradzieckądrogąodhumanizmu
poprzeznacjonalizmkubestialstwu,jakprzepowiedziałto[Franz]Grillparzer
wminionymstuleciu.WimieniuNiemiecizrękiniemieckiejwyrządzonona-
rodowipolskiemuwieleokropności.Czyunaswiadomojest,żeobozykoncen-
tracyjnenapolskiejziemiprzeznaczonebyłydosystematycznegowyniszczenia
elittegonarodu?
Pojednaniejesttylkowówczasmożliwe,jeżelibędziemymówiliocałej
prawdzie.
Prawdąjesttakżeto,żeponaddwamilionyNiemcówstraciłożyciepodczas
ucieczekiakcjiwypędzania.Utrataojczyznyspowodowałagłębokieranyuwie-
lumilionównaszychrodaków.
Niewolnounikaćtychgorzkichprawd,chcemywyciągaćztegownioski.
Jakibędziemiałotosens,jeżeliNiemcyiPolacybędąsobiewzajemniewyliczać
-coniestetytuitamniektórzyjeszczetoczynią?
Przyszłegeneracjebędąnasoceniaływedługtego,comydzisiajczynimy,
ażebymogłyoneżyćwpokojuiwspólnejwolności.
Przykładniemiecko-francuskiegopojednaniaiprzyjaźniukazuje,żegłębo-
kieprzepaści,któreistniałyprzezdziesięcioleciaistulecia,możnapokonać10.
39
