Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Rozdział1.Konkurencyjnośćiinternacjonalizacjapodmiotówgospodarczych
innowacjetracąswójszczególnycharakter55,asamychimitatorównienależałynazy-
waćprzedsiębiorcami56.Kontynuującswojerozważania,J.Schumpeterdoszedłtakże
downiosku,żekonkurencjanieuchronnieprowadzidopowstawaniamonopoli,któ-
re,wmiarępostępującegorozwoju,będąodgrywaćcorazwiększąrolęwgospodarce.
Cowięcej,togłówniewielkiekorporacje,dysponująceogromnympotencjałemba-
dawczym,staćnaprowadzeniebadańbędącychpodstawąinnowacyjności57.
Wlatach60.XXwiekupojawiłysięteorieneotechnologiczne,którebyłykonty-
nuacjąrozważańprowadzonychprzezwieluekonomistów,międzyinnymiJ.Schum-
peteraiA.Marschalla.Nawiązywałyonedoroliczynnikapostęputechnologicznego
orazinnowacyjnościiakcentowałyzależnośćpomiędzypostępemakierunkamiina-
tężeniemmiędzynarodowejwymianyhandlowej.Doteoriitychnależą:teorialuki
technologicznej,teoriakorzyścizeskaliprodukcjiizbytuorazteoriacyklużyciapro-
duktu.
TeorialukitechnologicznejsformułowanaprzezM.F
.Posneraakcentowałamoż-
liwościrozwojuhandludziękimiędzynarodowymróżnicomwpoziomiewiedzytech-
nicznej.Dzieliłonproducentównainnowatorów,którzytworząnoweprodukty
irozwiązaniatechnologiczne,orazimitatorów–przejmującychrozwiązaniaodkry-
tewinnychkrajach,adziękitańszymczynnikomwytwórczym,ichprodukcjasta-
jesięrównieżkonkurencyjnanarynku.Wobectejteoriimiędzynarodowąabsolutną
przewagękonkurencyjnąmożeuzyskaćkraj(aściślej:przedsiębiorstwadziałającena
jegoterenie),którywyróżniasięwysokimstopnieminwencjiiinnowacyjności,cojest
możliwetylkoprzyokreślonychuwarunkowaniach.Innekrajemogągozatemtylko
naśladowaćwmniejlubbardziejudolnysposób58.
Teoriakorzyściwynikającychzeskaliprodukcjiizbytuzakłada,żehandlujące
zesobąkrajepowinnyograniczaćasortymentproduktów,specjalizowaćsięwwąskiej
produkcji,udoskonalaćdanyprocestechnologicznyiwydłużaćserieprodukcyjne.
Wówczasrozmiaryprodukcjibędąrosłyszybciejniżnakładyczynnikówprodukcji,
awrazzezwiększaniemzakresudziałalności,będąmalałykosztyjednostkoweoraz
kosztystałeprzedsiębiorstwa.Takiepostępowanieprzyczyniasiędoosiąganiakrót-
kookresowychkorzyścistatycznych(wzrostwydajnościpracypracowników,zmniej-
szenieczęstotliwościprzestawianialiniiprodukcyjnych,rozłożeniekosztówstałychna
większąliczbęprodukowanychjednostek)orazśrednio-idługookresowychkorzyści
55Zestwierdzeniemtymniezgadzałsięm.in.R.Johnston,któryuważał,żepojęcieinnowacjisto-
sujesięnietylkodopierwszegozastosowaniawyrobuczymetodywytwarzania,alerównieżdokolejnych,
gdyzmianyprzyswajanesąprzezinnefirmy,sektoryprzemysłuczykraje.Zob.W.Janasz,K.Kozioł,De-
terminantydziałalnościinnowacyjnejprzedsiębiorstw,PWE,Warszawa2007,s.15.
56R.Bartkowiak,Historiamyśliekonomicznej,PWE,Warszawa2003,s.162–170,za:J.Schumpe-
ter,TeTeoryofEconomicDevelopment,TransactionPublishers,NewJersey2004.
57A.Noga,Dominacjaaefektywnakonkurencja,MonografieiOpracowanianr380,OficynaWy-
dawniczaSzkołaGłównaHandlowawWarszawie,Warszawa1993,rozdziały1–2,J.Schumpeter,Capi-
talism,Socialism,Democracy,Harper&Row,NewYork1976orazM.Nasiłowski,Historiamyśliekono-
micznej–dlaczegostudiujemy?,WydawnictwoKeyText,Warszawa1998,s.79–80.
58J.Misala,Historiarozwojuteoriiipolitykikonkurencyjnościmiędzynarodowej,OficynaWydawni-
czaSzkołaGłównaHandlowawWarszawie,Warszawa2009,s.114–115.
