Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
Trudnoprzeoczyćprawidłowość,żeniebywaleskutecznymkatalizatorem
tychdziałańjestświadomośćistnieniapozostałychdrużynligi.Oilemożliwe
jestprowadzenierealnejpolitykibezrefleksjinadintelektualnymspektrum
politycznychidei,otyleniemożnajużsobietegowyobrazićprzykreacjisamej
myślipolitycznej.Tabowiemstanowizawszewyrazpewnychpreferencji.Kreśląc
zarównopolitycznąaksjologię,jakikonkretnyprogramdotyczącypolitykiwe-
wnętrznejczyzagranicznej,zmuszenijesteśmydokonywaćwyboru.Tymsamym
pozostawiamyjakouświadomionedopełnienienresztę”spektrumwartościoraz
porzuconyzakresinstrumentariumrealnejpolityki.Światdoktrynpolitycznych
zbudowanyjestnaopozycjach,nawyborzetego,costanowinaszwłasnypunkt
widzenia,iodrzuceniutego,cosiłąrzeczystajesięprzeciwne
1
.Dokonujemy
przeztoaktunieuniknionejnniesprawiedliwości”
,pozostającświadomi,żebez
niegodoktrynasprawowaniawładzyniezyskałabytożsamości,atymsamym
stałbysiędysfunkcjonalna.
Wydajesięjednak,żetakiopismechanizmufunkcjonowaniadoktrynbyłby
zanadtouproszczony.Mechanizmtenniekonieczniemusibyćmożliwydoopisa-
niawyłącznieprzezwyselekcjonowanecechytreścioweczynawetprzezreguły
marketingowe.Abyzrozumiećdoktrynę,koniecznejestprzyjrzeniesięjejcało-
kształtowi,wtymtakżesposobowizaistnienia.Tuzaś,jakwprzypadkukażdej
instytucji,niechodzitylkoozasady,wzorcezachowania,aletakżeonpersonel”
,
ohistorięludzką,którapomagazrozumiećdoktrynępoprzezsposóbjejoddzia-
ływania.Personeltenpoddanyjestprocesowikształtowaniaprzezideeifunkcje,
któremaspełnić.Jakogrupazmiennawczasieiprzestrzenizależyjednaktakże
odinnychczynnikówspołecznychipsychicznych.Jednymznichjestwięźwy-
nikającazwewnętrznejsolidarności.Tazkoleistanowinastępstwowspólnych
wartości,aleniekonieczniewichintelektualnejikoherentnejeksplikacji.
Wrozwojuobozówideologicznychniemożnawykluczyćfunkcjonowania
analogicznegomechanizmujakwprzypadkuprzywiązaniadoklubusportowego.
Początkowoklubystanowiłyreprezentacjęokreślonegoregionu,krajuczymiej-
scowości.Nastadionachhonorutejlokalnejwspólnotybronilijejczłonkowie,
twarzeznanemieszkańcom,częstoludzieszanowani,wywodzącysięzestarych
rodzin.StandardemkarnawałuwRiobyło,iżporta-bandeirabyłacórkąsołtysa
zmiejscowości,którawystawiładanąszkołęsamby.Odtamtychczasówzaszły
jednakfundamentalnezmiany.Minąłwiek,anikogoniedziwi,żewlegionach
ManchesteruczyChelseaniewielujestjużsynówmiejscowychpatrycjuszy.Klub
reprezentującymiastomożeskładaćsięzludzi,zktórychniktwtymmieście
sięnieurodził,niechadzałwnimdoszkoły,niepoznałsmakujegomrocznych
uliczek.Legionyzasiliłakadrazaciężna,kupionanaświatowymrynku–auxilia
imnietowarzysząwtworzeniuarmii,toonesąjużwłaściwąarmią.
1
Szerzej:ЭпштейнМихаил,Способывоздействияидеологическоговысказывания,[w:]
ОбразчеловекаXXвека,ИНИОНРАН,Москва1988,s.167-216.
