Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Spadkobiercaumarłychautorytetów.Naródjakosuwerennowejgeneracji
op
róczrdzennychNiemiectakżeDanię,Holandię,obszarywyznaczaneprzeztakie
miastagraniczne,jakGenf,Memel,Fiume,Kopenhagę,DunkircheniSandomierz.
WpowojennychNiemczechopiniebadaczyoJahniebyłybardzozróżnicowane.
Jedni,jakHansOttoHönig,zwracająuwagęnaniebezpieczeństwoszowinizmu,
wktórymdziałaczzanurzyłsięwlatachwojennapoleońskich
26
,inniwręczoskar-
żajągoowyraźnetendencjeantysemickie
27
,jeszczeinnibroniągo,wskazując
nawielokrotniepodkreślanieprzezniegopotrzebywolnościipokojumiędzy
narodami28.Istniejątakżeliczneopracowaniazbiorczeobardziejobiektywnym
charakterze29.Nieulegawątpliwości,żeideeJahnaopierająsięnadążeniudo
odrodzeniapoczucianarodowego.Volkstumjakoludowość,narodowośćstano-
wiwjegodziełachmotywprzewodni.Niejestonajednakkształtowanaprzez
państwo,genezaVolkstumsięgatego,co
wewnętrzne,pozainstytucjonalneiobja-
wiasięwewspólnotcieinteresówiwza-
jemnejmiłości,zatemtowłaśniepoczucie
Volkstumsłużyćmożezamiernikwartości
poszczególnychludów30.
Drugizwymienionychojcównie-
mieckiegonacjonalizmu,ErnstMoritz
Arndt(1769-1860),topostaćjeszcze
bardziejkontrowersyjna.Urodzony
naRugii,stanowiącejwówczasczęść
szwedzkiegoPomorza,poetabyłjednym
znajaktywniejszychdziałaczynarzecz
zjednoczeniaNiemiec.Celtenpragnął
chociażczęściowozrealizowaćprzez
utworzenieBractwaStudenckiego(Burs-
chenschaft).Zasłynąłzpełnychprzygód
podróżyipoświęcenianarzeczsprawy
ErnstMoritzArndt
niemieckiej.Szczególniemocnewrażenie
wywarłananimpodróżwzdłużRenu,
26
HönigHansOtto,Jahn,LebenundWerkeinesPatrioten,seltenesozialistischeWidmung
aufdererstenunbeschriebenenSeiteeingeklebt,ansonstengutesExemplar,VerlagDasNeue
Berlin,Berlin1953,s.283nn.
27
UeberhorstHorst,FriedrichLudwigJahnandHisTime1778-1852,Moos,Munchen1978,
s.51-58.
28
SchröderWilli,BurschenturnerimKampfumEinheitundFreiheit,Sportverlag,Berlin
1967,s.64.
29
WpierwszejdekadzieXXIwiekudopozycjitakichnależygłównieksiążka:OhmannOliver
,
FriedrichLudwigJahn,Sutton,Erfurt2009.
30
Por
.SnyderLouis,GermanNationalism.TheTragedyofaPeople,StackpoleCo.,Harris-
burg,Pa.1958,s.33.
