Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
Konspiracja„Zetu”wokresiezaborówiWielkiejWojny
zająćsięmłodzieżą,przyciągnąćkolegówzeŚląskapochodzących,szukać
ichpoinnychuniwersytetachniemieckichorazbyzorganizowaćpracęsa-
mokształceniowąwkilkusekcjach.Wtrakcietychrozmówztymikolegami
nastąpiłdlamnienagły,niespodziewanyzwrot:zostałemprzezkolegęWła-
dysławaLikowskiego,pochodzącegozPleszewa,abędącegojużkandyda-
temmedycynywwyższychsemestrach,wprowadzonydotajnejorganizacji
polskiejmłodzieżyakademickiej,tzw.GrupyNarodowej.Znalazłemsięwięc
worganizacji,jakązamierzaliśmystworzyć[…].Nieupłynęłytrzymiesiące
pracymejwGrupieizostałemprzyjętydonZetu”.nZet”obejmowałoczywi-
ścieznacznieszczuplejszegronokolegów,bozaledwiekilkunastu90.
WszeregachGrupyNarodowejweWrocławiuznalazłsięrównieżwpo-
czątkachXXw.jakostudentteologiiAlfonsZgrzebniok-późniejszyprzy-
wódcaIpowstaniaśląskiego.Byłomutrudniejuczestniczyćwpracach
konspiracyjnych,ponieważtrafiłdokonwiktuwrocławskiegowokresie,
gdydziałaczeGrupyznajdowalisiępodszczególniebacznąobserwacją
władzszkolnychipolicji.Byłaonaefektempodjęciaprzeznichpróbyprze-
ciwstawieniasiępoczynaniomksiędzaJohannesaSteinmanna,ówczesnego
przewodniczącegokonwiktu,niechętnegoPolakominietolerancyjnego
wobecprzejawówpolitycznejisamokształceniowejaktywnościpolskiej
młodzieży.
ZgodniezeswoimizainteresowaniamiA.ZgrzebniokzGrupyNarodowej
trafiłwprostdoreferatuwojskowegonZetu”.Działalnośćwszeregachkon-
spiracjizetowejweWrocławiupołączyłaprzytymjegolosyzlosamiinnych
znanychpóźniejczłonkówGrupNarodowychisamegonZetu”:W.Korfan-
tego,K.Wolnego,E.CyranaiJ.Rostka91.
Wypadaprzedstawićrównieżinneorganizacje,nadktórymiczuwało
KołoBraterskienZetu”weWrocławiu,aktórestanowiłyzarazemwmniej-
szymbądźwiększymstopniuzetoweekspozytury.Wśródnichszczególne
miejscezajmowałanapółlegalna,tolerowanaprzezwładzeuniwersytec-
kieBratniaPomocStudentówPolaków.Dopierowlecie1912r.senatwro-
cławskiegouniwersytetuwyraziłformalnązgodęnazalegalizowanietej
placówki.WłaściwymzałożycielemBratniejPomocybyłowłaśnieKoło
BraterskienZetu”.JejpierwszymprezesemzostałnatomiastKazimierz
Adamczyk.
Drugą-tymrazemwpełnilegalną-organizacją,powołanądożycia
przezwrocławskinZet”w1912r.byłoTowarzystwoNaukoweByłychStu-
dentówPolaków.Dojegozadańnależało:stworzenieośrodkamyślipolskiej
iutrzymanieduchapolskiegowśródPoloniiwrocławskiej,pielęgnowanie
polskiejnaukiioświatynatereniewrocławskim,podtrzymywaniestosun-
90Cyt.za:ibidem,s.116.
91H.Wolna,nKomendantRakoczy”…,s.23.
