Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
TomaszSłomka
któreHsąjedynieopisemfaktów(główniehistorycznych)[ś]”8.Otóżteczęści
preambuły,któreodwołująsiędowydarzeńczyzjawiskocharakterzehistorycz-
nym,odgrywająistotnąrolęwinterpretacjipołożeniaifunkcjiwieluwspółcześnie
istniejącychmechanizmówiinstytucjiustrojowych.Innymisłowy,zapisy(boprze-
pisamiwgruncierzeczytrudnojenazwać)konstytucyjnejpreambułyułatwiają
identyfikacjętego,costanowiociągłościizmianieustrojowej(systemowej).To
zkoleiumożliwiapodjęciepróbyokreśleniatożsamościkonstytucyjnejpaństwa,
zatemzwiększazdolnośćpaństwadoswegozdefiniowania.Zazwyczajkwestie
tożsamościkonstytucyjnejprzesuwanesąnadalszyplan–istotnie,nacodzień
odgrywająonerealniemniejsząrolęniżnp.wyposażenieorganówwładzypublicz-
nejwkompetencjeumożliwiająceefektywneprowadzenienawypaństwowejczy
teżokreślenieramprawnychdladziałaniapodmiotówgospodarczych.Niezmienia
tojednakfaktu,żedocenieniesferytożsamościkonstytucyjnej,służyzaspokojeniu
pewnejniezwykleistotnejpotrzeby–identyfikacjiobywatelizpaństwemiobo-
wiązującymprawem.Należyteukazanieizdefiniowanietego,costanowielement
ciągłości(petryfikacji)izmiany(postępu,modernizacji)pozwalalepiejzrozumieć
intencjeustrojodawcy,sprzyjarozumieniutworzonychzasadireguł,acozatym
idzieprzekładasięnalegitymizacjępanującegoporządku.Ztegowynika,żezada-
niemustrojodawcywinnobyćswoisteprzekonanieobywateli(społeczeństwa)do
tworzonegowichimieniuporządkuustrojowego.Sprzyjatozachowaniuładu
iporządkuwpaństwie.
PreambuładoKonstytucjiPRLz1952r.odwołujesięwyraźniedoelementów
ciągłościizmianysystemowej,choćwoczywistysposób–wsytuacjirewolucyjnej
wręczzmianyfilozofiiustrojowej–zaakcentowanewniejzostałyteelementy,
któreprzypisaćmożnaprogramującejfunkcjikonstytucjiorazideipostępu.Tra-
dycjaujętazostaławramyswoistejwalkiHNaroduPolskiego”iHmaspracujących”
(Hludupracującego”).KonstytucjaodwołujesięzatemdoHnajszczytniejszychpostę-
powychtradycjiNaroduPolskiego”9.Wywnioskowaćmożna,żeprzeztetradycje
rozumiesięHideewyzwoleńcze”orazwalkęHdziesiątkilatowyzwoleniezniewoli
narodowej,narzuconejprzezpruskich,austriackichirosyjskichzaborców–kolo-
nizatorów”,jakizpolskimiHkapitalistamiiobszarnikamiozniesieniewyzysku”10.
Ustrojodawcanieupatrujezatemciągłościwsferzeinstytucjiimechanizmów
ustrojowych,leczwdynamicznymprocesiespołecznym,odpowiedniogointerpre-
tującinadającwłaściwydlacelówpaństwademokracjiludowej(socjalistycznego)
ciężargatunkowy.Ideazmianysystemowejukazujesięjużwpierwszychsłowach
konstytucyjnejpreambuły:HPolskaRzeczpospolitaLudowajestrepublikąludu
pracującego”11.Odrzuconazostajezasadapaństwabędącegodobremwspólnym
8Tamże,s.165.
9T.Mołdawa,Konstytucjepolskie1918-1998,Warszawa1999,s.184.
10Tamże.
11Tamże.
