Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzydwiemakonstytucjami:kilkauwagospecyficepolskiejciągłościizmianysystemowej
15
wszystkichobywateli(choćkonsekwentniejestonookreślanemianemRzeczy-
pospolitej),bezwzględunaichprzynależnośćklasowo-warstwową.Wpaństwie
realnegosocjalizmuwładzaludowa–opierającasięnaludziepracującymmiast
iwsi,dokonywaćbędziewielkichprzeobrażeńspołecznych,zaśichsymbolicznym
Hprzewodnikiem”będzieManifestPolskiegoKomitetuWyzwoleniaNarodowego
zdnia22lipca1944r.,zawierającyHwiekopomnewskazania”12.
PreambuładoKonstytucjiRPz1997r.,odczytanaprzezpryzmatwartości
ciągłościsystemowej,eksponujeodwołaniesiędopracyprzodków(wdomyśle–na
rzeczdobrawspólnego,jakimjestPolska),ichwalkioniepodległośćiponiesio-
nychwniejofiar,kreacjiprzeznichkulturyzakorzenionejwchrześcijańskim
dziedzictwie(niesposóbwkontekścietegodziedzictwaniedostrzeckonstytucyj-
negoinvocatioDei)orazogólnoludzkichwartościach.Preambułanawiązujedo
HnajlepszychtradycjiPierwszejiDrugiejRzeczypospolitej”,alerodząsięwtym
miejscutrzywątpliwości.Popierwsze–comożeoznaczaćokreślenieHnajlepsze
tradycje”?Wszaktradycjaoznaczatocopozytywne,utrzymywanewcelukulty-
wowaniaipielęgnowania–jakzatemwyodrębnićztegoto,conajlepszeijakto
rozpoznać(sklasyfikować)?Podrugie–niezostałodokońcaokreślone,wjakich
przedziałachczasowychfunkcjonowałyIiIIRzeczpospolita13.Potrzeciewreszcie
–niejestdokońcajasnaintencjaustrojodawcywobecokresuPolskiLudowej.Czy
wtymokresieniewystąpiłyżadnepozytywnezjawiska(np.zalążkispołeczeństwa
obywatelskiego14),którewartobyzaliczyćjeśliniedonajlepszych,toprzynajmniej
dobrychtradycji?CzydookresuPRLmająodnosićsię–wsposóbnegatywny–
jedyniesformułowaniamówiąceoodzyskiwaniusuwerennościidemokracjioraz
oHgorzkichdoświadczeniach”łamaniawolnościipraw?Ważnaprzytymwydaje
siękonstatacjakonstytucjonalisty:HOsądzanieprzeszłości,nawet,amożeraczej
zwłaszcza,zpozycjiustrojodawcyjestzabiegiemryzykownymisprzecznymzfunk-
cjąintegracyjną,jakąkonstytucjapowinnaspełniać”15.
Elementemprogramującymkonstytucyjnegowstępu,będzienatomiastnie-
wątpliwieodwołaniesiędozasadzakorzeniającychliberalno-demokratyczny
porządek.HWspominasiętudemokrację,poszanowanieprawobywatelskich,
współdziałaniewładz,dialogspołecznyorazpomocniczość(subsydiarność)[ś]”16.
CelemkonstytucjijestzatemwprowadzeniePolskinatrwałenadrogęugrunto-
12Tamże,s.185.
13Por.M.E.Stefaniuk,Preambułaaktunormatywnegowdoktrynieorazprocesiestanowienia
istosowaniapolskiegoprawawlatach1989-2007,Lublin2009,s.266.
14Por.tamże,s.269.
15A.Ławniczak,KwestiamodyfikacjitreścilubusunięciapreambułydoKonstytucjiRP,
[w:]B.Banaszak,M.Jabłoński(red.),KonieczneipożądanezmianyKonstytucjiRPz2kwietnia
1997roku,Wrocław2010,s.139.
16P
.Winczorek,KomentarzdoKonstytucjiRzeczypospolitejPolskiejzdnia2kwietnia
1997r.,Warszawa2000,s.10.
