Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzydwiemakonstytucjami:kilkauwagospecyficepolskiejciągłościizmianysystemowej
19
motywowanychrealizacjąwspólnegocelu,jakimbyłouchwalenieKonstytu-
cjiRP”21.
W2009r.,wtrakcietoczącejsiędebatynatematrewizjikonstytucji,podwa-
żanozasadnośćwielurozwiązańustawyzasadniczej,jakozrodzonychwwyniku
dialoguikompromisupolitycznego–aprzeztoeklektycznych,niespójnych,
niezapewniającychefektywnegoprocesurządzeniapaństwem.Trudnojednak
niezgodzićsięzestanowiskiemWłodzimierzaCimoszewicza,którystwierdził:
H[Konstytucja–przyp.T.S.]Niejestideałem.Aleczyto,żebyłaprzyjętawdrodze
kompromisu,obniżajejwartość?Wprostprzeciwnie.Tobyłoipowinnopozostać
źródłemjejmocy.Kompromisysąnajważniejsząpodstawądemokracji,bochronią
jąprzedskrajnościami.Jeślizostałyzawarte,powinnybyćrespektowane”22.
Tożsamośćpolskichprzemianustrojowychopierasięnakilkufundamental-
nychcechach:
1)
Dążeniudorozwiązańkompromisowych(porozumieniaHOkrągłegoStołu”,
kompromiskonstytucyjny).
2)
Uznaniu,żedlastabilnościpaństwaprzemianywinnybyćpodzielonena
określonesekwencje(np.zamiastodrzuceniaustawyzasadniczejz1952r.,
wieloletniejejnowelizowanie).
3)
Wykorzystaniu–wokolicznościachbrakukompromisupolitycznego–ele-
mentówpolskiejtradycjiustrojowej,dojakiejzaliczyćnależyprzyjmowanie
niepełnychitymczasowychaktówkonstytucyjnych(MałychKonstytucji).
4)
Wielokrotnymwywoływaniudebatopotrzebiedokonaniazmiankonstytu-
cyjnych,przyjednoczesnejwstrzemięźliwejpraktycenowelizacyjnej(wlatach
1997–2015tylkodwarazyuchwalanoustawęozmianiekonstytucji:w2006
i2009r.),którawynikam.in.zbrakuzdolnościugrupowańpolitycznychdo
zawarciakompromisówpolitycznych,utrudnionejproceduryzmian,aleteż
iHpodskórnego”przekonaniaelitypolitycznej,żeobowiązującakonstytucja
sprawdzasięwpraktyce.
7.Wczasietransformacjisystemowejwystąpiłowieleczynnikówielementów,
wpisującychsięwregułyciągłościizmiany.Ważnymskładnikiemprzerzucenia
swoistegomostumiędzydwiemakonstytucjami,stałosięodwołaniedopolskiej
tradycjiustrojowejpo1918r.,czyliwykorzystanieniepełnychiprzejściowychaktów
konstytucyjnych(MałychKonstytucji),dziękiktórymregulowanaistabilizowana
byłasytuacjapolityczno-ustrojowawoczekiwaniunapełnyakt,sumującyigrun-
tującynoweinstytucjesystemu.Tooczekiwanienakonstytucjęparadoksalnie
równieżstałosięelementempolskiegodziedzictwa–nadustawązasadnicząpań-
21W
.Tomaszewski,KompromispolitycznywprocesiestanowieniaKonstytucjiRzeczypospo-
litejzkwietnia1997roku,Pułtusk2007,s.412–413.
22Cimoszewicz:Zostawmykonstytucjęwspokoju,wywiadzW
.Cimoszewiczem,HGazeta
Wyborcza”,25listopada2009.
